dần lên, các rặng núi Tây Ban Nha chạy dài nhẹ nhàng ở chân trời và những ảo
ảnh với hình thù những quả núi và những vách đá kéo dài cảnh trí ấy trọn
nhiều ngày, ngoài khơi bờ biển Châu Phi do quá thấp và bùn lầy nên không
trực tiếp nhìn thấy được. Đây là điều trái ngược với một chuyến du hành. Thay
vì là một phương tiện vận chuyển, con tàu đối với chúng tôi cứ như là nhà và
gia đình, ở khung cửa của nó, chiếc sàn quay của thế giới mỗi ngày lại kéo
dừng lại một cảnh trang trí mới.
Tuy nhiên, não trạng dân tộc học lúc đó hãy còn rất xa lạ đối với tôi, đến
mức tôi đã không nghĩ đến việc tận dụng những cơ hội ấy. Về sau, tôi đã hiểu
được rằng, những dịp nhìn thoáng qua một thành phố, một miền đất hay một
nền văn hóa ấy, tác động hữu ích biết bao nhiêu cho sự chú ý của ta và thậm
chí đôi khi - do sự tập trung cao độ cần thiết vì khoảnh khắc quá ngắn ngủi ta
có được nắm bắt được một số đặc tính của đối tượng trong những hoàn cảnh
khác, rất có thể còn ẩn giấu lâu dài. Nhiều cảnh trí khác còn thu hút tôi nhiều
hơn, và với sự ngây thơ của người mới vào nghề, trên boong tàu hoang vắng,
tôi say mê quan sát những biến đổi thần diệu, khi trong một khoảnh khắc mỗi
ngày, cảnh mặt trời mọc và cảnh mặt trời lặn biểu thị của sự sinh sôi, tiến triển
và kết thúc, ở bốn góc của một đường chân trời rộng lớn tất cả những gì tôi
từng được nhìn ngắm. Nếu như tìm được một ngôn ngữ để cố định những cảnh
tượng vừa không ổn định vừa chống lại mọi cố gắng mô tả chúng ấy, nếu tôi có
được khả năng truyền đạt cho những người khác về những giai đoạn và những
khúc đoạn của một biến cố vả chăng là đơn nhất và không bao giờ tái hiện theo
cùng một cách như vậy, thì lúc đó, dường như tôi sẽ lập tức đạt đến được
những bí quyết trong nghề nghiệp của tôi: sẽ không có trải nghiệm dị thường
hay đặc biệt nào mà điều tra dân tộc học phải buộc tôi đối mặt và một ngày nào
đó tôi không thể khiến mọi người nắm bắt được ý nghĩa và tầm cỡ của nó.
Sau bằng ấy năm trời, liệu tôi có trở lại được trạng thái được ân huệ đó?
Liệu tôi có còn được sống lại những giây phút say mê ấy khi, sổ cầm tay, tôi
ghi lại từng giây một cái biểu hiện có thể cho phép tôi cố định chặt lấy những
hình thù mờ ảo và mãi mãi tái sinh kia? Trò chơi cho đến bây giờ còn khiến tôi
mê đắm và tôi thường thấy đang tự thả mình dấn thân vào đấy.
