Chữ dân tiếng Tàu đọc là “min”.
[
]
Sách Xuân Thu phồn lộ chép là Giao Tây Vương.
[
]
Có bản chép là: “Nhân nhân giả, chính kỳ đạo, bất mưu kỳ lợi, tu kỳ lý bất cấp kỳ công
仁人
者,正其道不謀其利,脩其理不急其功: Người nhân, chính cái đạo chẳng mưu cái lợi, sửa
lẽ chẳng vội cái công.
[
]
Câu này sách Luận Ngữ chép: “Bất hoạn quả nhi hoạn bất quân, bất hoạn bần nhi hoạn bất an
不患寡而患不均,不患貧而患不安”.
[
]
Những lời chú thích đời xưa về mấy câu này không giống nhau. Sách Hoài Nam Tử của Lưu
An
劉安 đời Hán nói ở thiên Thiên văn huấn 天文訓 rằng: “Một là Đạo, hai là thần minh, ba
là hòa khí”. Vương Bật
王弼 đời Tấn chua ở sách Đạo đức kinh rằng: “Vạn vật, vạn hình quy
cả về cái một. Cái một là cái vô. Đã gọi vô là một, là có lời nói. Có lời nói và có cái một, thế là
hai. Có hai là sinh ra ba. Cái số hết ở đó vậy”.
[
]
Thiên văn học của Âu Tây ngày nay cũng nhận 365 ngày và một phần tư ngày làm một năm,
tức là cái thời gian trái đất đi khắp một vòng quanh mặt trời.
[
]
Luật là mười hai luật: Hoàng chung
黃鐘, Thái thốc 太簇, Cô tẩy 姑洗, Nhuy tân 緌賓, Di tắc
夷則, Vô dịch 無射, là sáu luật dương. Đại lữ 大呂, Giáp chung 夾鐘, Trung lữ 中呂, Lâm
chung
林鐘, Nam lữ 南呂, Ứng chung 應鐘, là sáu luật âm.
[
]
Chữ khí ở đây phải hiểu như cái khí của trời đất vậy.
[
]
Vương Bật là người chú thích thứ hai sách Đạo đức kinh sau Hà Thương Công đời Tây Hán.