Daniel Ellsberg
Những bí mật về chiến tranh Việt Nam
Dịch giả: Tĩnh Hà - Kiều Oanh
Chương 11
Rời Việt Nam
Vào một tối giữa tháng giêng năm 1967, đại tá Châu mời tôi đến ăn tối tại
nhà ông để gặp cấp trên mới của ông ta ở Bộ Tổng Tham mưu - Đại tướng
Ngô Dzu. Ngày hôm sau dưới sự hướng dẫn của tướng Landsdale, tôi báo
cáo lại cuộc trò chuyện đó dưới dạng một bản ghi nhớ cho phó Đại sứ
thường trực Porter.
Dzu nói rằng tinh thần chiến đấu yếu kém của binh lính trong Quân đội
Việt Nam cộng hoà là do sự thiếu tin cậy, và thiếu tôn trọng đối với ban
lãnh đạo tối cao của GVN. Mỗi cấp bậc - từ tiểu đội trưởng đến những sư
đoàn trưởng và cao hơn nữa - đều nhận thấy rằng thượng cấp của họ đều
dính dáng đến những hành vi nhũng nhiễu hoặc lôi kéo về mặt chính trị và
lấy đó làm cái cớ để cho mình có những hành động tương tự. Binh lính sẽ
tiếp tục bị căm ghét vì những hành động trộm cắp và ngược đãi đến khi nào
có sự cải cách triệt để từ cấp cao nhất. Ông ta cho rằng những việc làm phi
pháp của sĩ quan và binh lính là sự phản ánh trực tiếp những cảm nhận của
họ rằng cuộc chiến kéo dài khiến họ cảm thấy mệt mỏi, và không thể dành
được chiến thắng với bộ máy nhà nước và những nhà lãnh đạo như hiện
nay. Tôi gạch chân điều đó trong bản báo cáo, để nhấn mạnh sự bức xúc
của ông ta khi nói tới điều đó một cách nghiêm túc, trong bóng tối bên
chiếc bàn được thắp nến, phía sau nhà ông ta. Ông ta nói tiếp sự tham
nhũng và hối lộ sự phản ánh nỗi tuyệt vọng. "Khi bạn nhận ra, từ bản chất
của ban lãnh đạo của chúng ta, rằng không còn hy vọng gì cho sự tiến bộ,
bạn chẳng thể đạt được điều gì ở địa phương, hay sư đoàn của mình, cả về
mặt quân sự lẫn chính trị… bạn sẽ quay sang làm những gì có thể để phục
vụ cho lợi ích của chính gia đình mình".
