đàm phán dẫn tới chính phủ liên hiệp, bao gồm cả những người Cộng sản.
Hầu hết những cộng sự của Tổng thống và chính bản thân ông ta trong
những cuộc thảo luận công khai, đã luôn loại trừ khả năng đối phó với Việt
Nam cũng như đối với Lào.
Nhận xét của Bobby mà tôi được nghe lần đầu tiên và đây cũng là lần duy
nhất tôi được biết rằng J.K. Kennedy ấp ủ khả năng áp dụng "giải pháp đối
với người Lào" cho Nam Việt Nam. Không có một bằng chứng nào về việc
Lyndon Johnson hay Richard Nixon đã từng định làm như vậy. Nhưng lời
tuyên bố của Bobby là hoàn toàn sự thật.
Một điều rõ ràng với tôi vào năm 1967 là ông ta đang nói đến một con
đường thực tế duy nhất có thể đưa đến việc kết thúc chiến tranh. Vì thế,
làm cho người ta có ý nghĩ rằng một Tổng thống Mỹ, ít nhất đã không coi
thường điều này.
Nhưng điều không rõ ràng với tôi là làm thế nào Kennedy có thể thấy trước
được mọi chuyện vào năm 1961, hay từ đâu ông ta đã có một cam kết cá
nhân mạnh mẽ như vậy, để vạch ra đường lối chống lại việc gửi lục quân
Mỹ đến Việt Nam. Bobby đã không nói rằng người anh của ông ta đã quyết
định rút khỏi Việt Nam; năm 1961 ông ta chỉ đơn giản nói với tôi J.K.
Kennedy muốn thế và có ý định làm điều đó hơn là gửi quân đi nếu điều đó
dẫn tới chỗ dường như chỉ có hai khả năng lựa chọn trước sự thất bại có thể
nhìn thấy trước của quân đội. Tôi chưa nghe thấy có người Mỹ nào - trong
số những người miễn cưỡng phải rời khỏi Việt Nam, vì lý do chiến tranh
lạnh - đưa ra một quan điểm đáng giá như vậy trước 1964 (mặc dù một số
người, đáng kể nhất là George Ball, không hề muốn cử tới đó, thậm chí chỉ
các cố vấn quân sự). Rõ ràng là không một cố vấn thân cận nào của
Kennedy đồng ý với quan điểm này. Tôi còn không nghĩ đến J.K. Kennedy
như là một người có những quan điểm mang đậm phong cách riêng, huống
