cẩn thận những gì nghe được. Chẳng bao lâu, Kissinger cũng bắt đầu nghi
ngờ và bi quan về tiền đồ của chính quyền Sài Gòn.
Năm 1967 và 1968, tôi cùng Kissinger tham dự một số hội nghị về Việt
Nam, nơi ông ta trình bày quan điểm "đi trước thời đại" hơn các chính trị
gia khác tại thời điểm đó. Ông ta lập luận rằng mục tiêu duy nhất của chúng
ta lại Việt Nam sẽ là bảo đảm một thời kỳ chuyển giao hợp lý sau khi
chúng ta ra đi và trước khi Cộng sản tiếp quản, để chúng ta có thể rút quân
mà không nếm mùi nhục nhã vì thất bại của những mục tiêu trước đây. Ông
ta không giải thích rõ là quá trình chuyển giao như vậy sẽ kéo dài trong bao
lâu; trong những cuộc bàn bạc, mọi người thường nói là sáu tháng đến hai
năm. Rất ít người hình dung ra rằng lực lượng Cộng sản đợi lâu hơn thời
gian đó và một chính phủ có cả Cộng sản trong đó có thể đứng vững lâu
hơn một khi quân Mỹ đã rút hết đi.
Làm thế nào để chúng ta có thể trì hoãn lâu đến như vậy?
Giả thuyết của Kissinger là Bắc Việt Nam sẽ không rút quân theo phương
án cả hai bên cùng rút. Điều đó sẽ khiến cho Chính phủ Sài gòn và quân đội
VNCH đối chọi với Mặt trận dân tộc giải phóng. Với việc Mỹ tiếp tục viện
trợ tài chính và trang thiết bị, họ có thể trì hoãn thắng lợi của Cộng sản
thêm một hai năm nữa hoặc là thoả thuận với họ. Trong khi đó, họ sẽ có
thời gian chuẩn bị dựng nên một chính quyền mới.
Liệu Hà nội có đồng ý với phương án cả hai bên cùng rút quân không. Vào
năm 1969 và sau đó, câu trả lời là không.
Trong vòng sáu năm sau, Bắc Việt Nam không bao giờ chấp nhận điều đó.
Nhưng câu trả lời không hiển nhiên đối với tôi cũng như đối với những
người khác. Lời đề nghị đó chưa bao giờ được nêu ra trong đàm phán -
