với những điều họ nghĩ, mà bản chất đó hơi khác một chút. Bằng cách đưa
ra sự phân biệt quen thuộc với người dân Việt Nam, mặc dù không quen
thuộc với người dân Mỹ, tôi nhận xét rằng đa phần người dân Nam Việt
Nam là phi cộng sản, chứ không phải chống Cộng sản. Điều này có nghĩa
rằng, không giống địa chủ, người theo đạo Thiên Chúa, công chức và chiến
sĩ, những người hết lòng ủng hộ chính phủ Việt Nam - có lẽ chiếm khoảng
10-15% dân số - thì đa phần người phi cộng sản không nhiệt tình tham gia
hay tự nguyện ủng hộ một chiến dịch sử dụng vũ lực để truất quyền của
người cộng sản hoặc trừ khử họ như một lực lượng chính trị, chứ đừng nói
gì tới tiêu diệt họ. Tuy nhiên đa phần mọi người càng không muốn đất nước
mình diệt vong dưới đạn bom của Mỹ khi theo đuổi những mục đích như
vậy.
Tôi nói tiếp: "Ngay bây giờ, nguyện vọng chính trị chính của nhóm đa số
này là muốn thấy chiến tranh kết thúc. Tôi không dám chắc là lâu nay phần
lớn người dân Nam Việt Nam mong muốn chiến tranh kết thúc - dù bên nào
thắng cũng được - hơn là chiến tranh cứ tiếp diễn với quy mô như hiện nay.
Tối hôm đó, tôi chợt nảy ra một ý tưởng mới khi tôi ngồi nghĩ lại những gì
hiển hiện trong đầu khi đang giảng bài. Trái ngược lại với niềm tin của
phần lớn thanh niên trong phong trào phản chiến - bao gồm đa phần sinh
viên trong lớp học hôm đó - phần lớn người dân Nam Việt Nam không
nhiệt tình ủng hộ Việt Cộng hay ban lãnh đạo của họ (trừ Chủ tịch Hồ Chí
Minh). Nếu hiểu theo cách đó thì chúng ta không tham chiến bất hợp pháp
chống lại phần đông ý kiến của người dân Nam Việt Nam.
Không. Phải theo cách hiểu đó. Nhưng liệu còn cách đánh giá khác mà tôi
đã trình bày khi cố gắng định nghĩa chính kiến của người Việt Nam? Tác
động của việc cho rằng đa phần người dân Nam Việt Nam muốn chiến
tranh kết thúc cho dù bất kỳ bên nào thắng? Điều đó sẽ có ý nghĩa gì về
tính hợp pháp khi chúng ta áp đặt ý định muốn tiếp tục cuộc chiến?
