kịch làm sao, đau đớn làm sao", hay "Đây quả là một mất mát khủng
khiếp". Trước khi nói những lời như vậy, tại sao bạn không nghĩ rằng khi
nghe nó tang chủ còn xốn xang đến chừng nào.
Nên nói những gì? Hãy kể về những kỷ niệm, những ký ức còn đọng lại
về người quá cố. Tôi còn nhớ ở lễ tang của John, tôi đã nói rằng: "Tôi sẽ
không bao giờ quên được buổi tối thứ sáu hôm ấy, lúc tôi ở bệnh viện bên
John trong những giây phút cuối cùng. Rồi chúng ta đưa anh về nhà giữa
một cơn mưa tầm tã..."
Nếu bạn quen thân với gia quyến thì hãy gợi lại những điều vui vẻ: "Anh
có nhớ Fritz kể chuyện hài làm bạn bè thích như thế nào không? Những
chuyện cậu ấy kể là những chuyện khôi hài nhất mà tôi từng được nghe".
Có thể khi nói về những điều đó, bạn đã thắp nên một ngọn nến giữa không
gian u buồn ảm đạm nơi lễ tang. Đặc biệt là những chuyện mà gia quyến
không hề biết về người đã mất, thì đây là dịp để bạn có thể chia sẻ với họ
những kỷ niệm quý báu ấy.
Nếu không biết rõ về người quá cố thì bạn có thể nói về những thành tựu
mà ông ấy (hay bà ấy) đã đạt được. Như họ đã từng là những "viên ngọc
sáng chói" ra sao, con cái của họ thành đạt thế nào... Ở tang lễ, bạn không
cần quá băn khoăn trăn trở mình nên nói những gì. Hãy thử đặt mình là
thành viên trong gia quyến, lúc ấy bạn muốn nghe những gì? Những điều
càng đơn giản, càng thành thật càng tốt. Bởi suy cho cùng trong hoàn cảnh
này mọi người sẽ chẳng để ý xem bạn ăn nói có tài hoa không, bạn có là
một nhà diễn thuyết sắc sảo không. Chỉ cần nói một cách chân thành rằng:
"Tôi xin chia buồn. Chúng ta đã thật sự mất cô ấy" thì cũng đã đủ.
Nếu bạn là người được chọn làm đại diện để phát biểu ở tang lễ thì
những điều cơ bản cũng như tôi vừa trình bày. Hãy nói một cách đơn giản
nhất và chân thành nhất. Tuy không phải là chuyên gia nhưng tôi đã từng
trải qua kinh nghiệm này:
