chí này cho một người mà họ đã nắm trong tầm tay, một người phi thường,
thường giành thắng lợi nhưng lưu tiếng xấu, khả nghi và bí mật, vạn năng
và ẩn hiện khôn lường, là bạn chí thiết của Cốtmô-Moocninhtôn, đã từ đầu
chỉ đạo mọi sự kiện, đã trù định, đã buộc tội, đã gây bắt bớ, đã tổ chức cho
tẩu thoát... nói tóm lại, đã thao túng toàn bộ vụ việc gia tài Cốtmô-
Moocninhtôn, để cuối cùng, do cái lợi cá nhân thúc đẩy, xơi tái hai trăm
triệu. Con người ấy là Đông Luy-Perenna mà chẳng phải ai khác là Acxen-
Luypanh, còn người không tin cậy được, con người có họa là điên thì mới
làm ngơ trước một mối lợi kếch xù.
— Xin cám ơn !
—Thưa Thầy, tôi xin nhắc lại lời đồn đại của quảng đại công chúng là
như vậy. Nếu Mari-An-Fauvin và Gattông-Xôvơrăng còn sống thì người ta
chưa nghĩ nhiều đến vai trò thừa tự toàn hưởng và thừa tự dự phòng của
thầy. Nhưng bây giờ cả hai người kia đều đã chết. Cho nên công chúng
không thể không nhận thấy sao cái ngẫu nhiên lại cứ ủng hộ một cách kỳ lạ
những mối lợi của Đông Luy- Perenna. Hẳn thầy nhớ về mặt pháp lý, có
câu được coi là định lý không cần chứng giải: “Thủ phạm là người trục lợi
được nhiều nhất từ những việc hắn làm». Khi không còn ai là người họ
Rutxen làm thừa kế thì ai trục lợi được nhiều nhất ? — Đông Luy-Perenna
!
— Quân kẻ cướp !
— Thưa thầy, “quân kẻ cướp» là ba tiếng mà Vơ-be thường hét lên trong
hành lang của quận cảnh sát và của sở an ninh. Thầy là quân kẻ cướp và
Ph‘lô- răngxơ-Lơvalxơ là đồng lõa của thầy. Và ít khi có người dám phản
đối. Ông quận trưởng ư ? Tất nhiên ông ấy vẫn nhớ ơn thầy đã hai lần cứu
mạng, như những việc mà thầy đã làm cho ông ta và cho pháp luật, và ông
ấy luôn luôn sẵn sàng công bố giá trị những việc đó. Ông ấy luôn luôn xin
ý kiến ông Chủ tịch Hội Đồng Valănggiây là ô dù của thầy. Đã đành như
vậy... Nhưng không phải chỉ có ông quận trưởng ! Không phải chỉ có ông
Chủ tịch Hội Đồng ! Mà còn có cơ quan an ninh, có tòa án, có các thẩm
phán, có các báo chí và nhất là có dư luận công chúng mà ta phải làm thỏa
mãn và đang chờ đưa ra thủ phạm. Thủ phạm đó chỉ có thể là Thầy hoặc là
