X
HAI QUYẾN RŨ LỚN TRONG LỊCH SỬ TƯ
TƯỞNG PHẬT GIÁO
T
rong lịch sử phát triển tư tưởng của Phật giáo luôn luôn có hai khuynh
hướng hay hai quyến rũ (temptation) rất lớn theo nhu cầu của đại đa số quần
chúng. Nhu yếu đầu là:
Tôn giáo hóa đạo Bụt
Ban đầu đạo Bụt không hẳn là một tôn giáo mà là một nghệ thuật sống,
một công phu thực tập giải thoát bằng trí tuệ. Người ta phải căn cứ rất nhiều
vào sức mạnh của cá nhân, của tự lực, cũng như khi đói thì phải tự mình ăn,
người khác ăn giùm mình không được. Đó là tinh thần của Phật giáo
Nguyên thỉ: Phải sử dụng thân, phải sử dụng hơi thở của mình để tự chuyển
hóa và giải thoát.
Nhưng đó là công việc của một thiểu số, còn đa số chỉ muốn có một đức
tin, một tha lực. Người ta có nhu yếu muốn biến Phật giáo thành ra một tôn
giáo, một sự thực tập tín ngưỡng (practice of devotion) gọi là bhakti. Con
