chúng ta phải suy nghĩ những điều lạ lùng, thì thần van xin người,
Alexander, xin người hãy nhớ tới Hy Lạp; vì lợi ích của Hy Lạp mà ngài đã
thêm lục địa Á châu vào Đế chế, vì Hy Lạp mà người đã tiến hành cuộc
viễn chinh. Bệ hạ cũng nên cân nhắc rằng: Khi trở về quê hương một lần
nữa, liệu người có thực sự muốn cưỡng ép những người Hy Lạp, những
người yêu tự do hơn bất cứ ai trên thế gian, phải phủ phục trước người?
Hay là người sẽ cho đuổi những người Hy Lạp và ép những người
Macedonia phải thực hiện nghi lễ đáng xấu hổ này? Hoặc là người sẽ thấy
rõ được sự khác biệt chung và lớn lao về vấn đề này, và ban lệnh rằng
những kẻ dã man sẽ tuân theo những tập tục dã man, trong khi những
người Hy Lạp và Macedonia sẽ vinh danh người một cách tôn kính như một
con người vĩ đại theo những truyền thống của Hy Lạp?
Người ta nói rằng Cyrus, con trai của Cambyses, là người đầu tiên chấp
nhận nghi lễ phủ phục, và từ đó, tục lệ nhục nhã này được chấp nhận ở Ba
Tư. Tuy nhiên, người phải nhớ rằng Cyrus Đại đế đã được một bộ tộc
người Scythia, những người nghèo khó nhưng tự do, dạy cho một bài học
đích đáng về lòng kiêu ngạo; rằng Darius đã bị sỉ nhục bởi chính người
Scythia,
như Xerxes đã bị hạ gục bởi người Athens và Sparta, như
Artaxerxes đã thất thủ trước đội quân Một vạn người của Clearchus và
Xenophon. Giờ đây, bệ hạ, Alexander, người đã đánh cắp từ Darius một
niềm kiêu hãnh khác dù chưa từng có ai quỳ phủ phục trước ông ta.”
Bài diễn văn này đã làm phật ý Alexander, nhưng lại khiến những người
Macedonia cảm thấy hài lòng vì những lời Callisthenes nói ra rất phù hợp
với tâm tư của họ. Alexander ý thức được điều đó. Bởi vậy, ngài nói những
người Macedonia bỏ qua vấn đề này: tạm thời bác bỏ việc đưa nghi lễ
proskynesis vào trong triều.
Phá vỡ sự im lặng nặng nề của cuộc gặp gỡ, những quan chức cao cấp
người Ba Tư đã lần lượt rời khỏi ghế ngồi, quỳ phủ phục trước nhà vua.
Leonnatus, một thành viên của đội Chiến hữu, cho rằng một trong những
người đó đã có một màn trình diễn vụng về, và cười phá lên. Việc này quả
thực đã hoàn toàn phá vỡ tôn nghiêm.
