NHỮNG DI CHÚC BỊ PHẢN BỘI - Trang 40

càng thần diệu bấy nhiêu. Tôi thích nói về một chất thơ của sự bất ngờ; hay
về vẻ đẹp như là niềm ngạc nhiên thường trực. Hoặc giả sử dụng, làm tiêu
chuẩn của giá trị, khái niệm mật độ: mật độ của sự tưởng tượng, mật độ của
những cuộc gặp gỡ không chờ đợi. Cái cảnh, tôi đã dẫn ra ở trên, về cuộc
giao hợp giữa K. và Freida là một ví dụ về mật độ chóng mặt đó: đoạn văn
ngắn, chỉ gần một trang, bao gộp ba khám phá hiện sinh hoàn toàn khác
nhau (cái tam giác hiện sinh của tính dục) khiến ta kinh ngạc về sự nối tiếp
tức thì của chúng: sự dơ bẩn; vẻ đẹp đến say người của sự lạ thường; và
niềm nuối tiếc cảm động và lo âu.
Cả chương thứ ba là một cơn lốc những bất ngờ: cuộc gặp gỡ đầu tiên của
K. và Freida trong một quán trọ; cuộc đối thoại hiện thực kỳ lạ của vụ
quyến rũ được ngụy trang vì có mặt người thứ ba (Olga); mô-típ lỗ thủng ở
cánh cửa (mô-típ tầm thường nhưng vượt ra ngoài sự giống như thực kinh
nghiệm chủ nghĩa) qua đó K. nhìn thấy Klamm ngủ sau chiếc bàn giấy của
ông ta; đám người ở nhảy với Olga; sự hung dữ kỳ dị của Freida cầm một
cây roi mà đuổi họ đi và họ vâng lời một cách sợ hãi kỳ dị; người chủ quán
bước vào trong khi K. trốn bằng cách nằm dài ra sau chiếc quầy hàng;
Freida đến và phát hiện ra K. đang nằm ngay dưới đất và chối với người
chủ quán là chẳng có ai ở đây cả (trong khi đưa bàn chân yếm vuốt ve lên
ngực K.); cuộc làm tình bị tiếng gọi của Klamm, vừa thức dậy, ở sau cánh
cửa cắt đứt; hành động can đảm lạ lùng của Freida thét lên với Klamm “Tôi
đang ở với “chàng nhân viên đo đạc” đây!”; và rồi, cực điểm (đến đây, ta
hoàn toàn vượt ra khỏi sự giống như thực kinh nghiệm chủ nghĩa): ở phía
trên họ, trên quầy hàng, hai người giúp việc đang ngồi; chúng theo dõi họ
trong suốt thời gian đó.
Hai người giúp việc ở tòa lâu đài quả là sự khám phá mang tính thơ lớn
nhất của Kafka, kỳ công của sự tưởng tượng của ông; không chỉ vì sự tồn
tại vô cùng đáng kinh ngạc của nó, mà hơn nữa, đầy đặc ý nghĩa: đấy là
những tên đe dọa phát giác khốn khổ, những kẻ quấy rầy; nhưng chúng
cũng đại diện cho toàn bộ cái “hiện đại tính” đáng sợ của thế giới lâu đài:
chúng là bọm cớm, phóng viên, phó nháy: viên chức của cuộc hủy hoại hết
sạch đời sống riêng tư; chúng là những tên hề ngây thơ đi qua sân khấu của