NHỮNG DI CHÚC BỊ PHẢN BỘI - Trang 39

những sự lạ thường và nơi ta chẳng thể làm gì được cả, ở giữa những quyến
rũ điên rồ, ngoài việc tiếp tục đi mãi, lạc xa mãi.”
Ðộ dài của cuộc giao hợp biến thành ẩn dụ của một cuộc đi dưới một bầu
trời những sự lạ thường. Tuy nhiên cuộc đi đó không phải là cái xấu; ngược
lại, nó lôi kéo ta, nó mời gọi ta đi xa nữa, nó khiến ta say: nó là cái đẹp.
Vài dòng bên dưới: “anh ta quá hạnh phúc được giữ lấy Freida trong tay
mình, quá hạnh phúc một cách đầy lo âu nữa bởi cứ ngỡ như Freida buông
anh ta ra thì tất cả những gì anh có cũng đều từ bỏ anh hết”. Tức là kể cả
tình yêu? Nhưng không, tình yêu thì không; nếu ta bị trừ bỏ và truất hết
mọi thứ, thì một người đàn bà bé nhỏ mới biết đấy thôi, ta ôm giữa các
vũng bia, cũng đủ trở thành một vũ trụ - không có chút can dự nào của tình
yêu.
8.
André Breton trong Tuyên ngôn của chủ nghĩa siêu thực của ông tỏ ra
nghiêm khắc với nghệ thuật tiểu thuyết. Ông chê trách nó chất đầy một
cách không cứu chữa được những điều tầm thường, xoàng xĩnh, tất cả
những thứ trái ngược với chất thơ. Ông coi thường các cảnh miêu tả cũng
như cái tâm lý học buồn chán của nó. Tiếp liền ngay sau vụ phê bình tiểu
thuyết đó, là cuộc khen ngợi các giấc mơ. Rồi, ông tóm tắt lại: “Tôi tin ở sự
chuyển dạng tương lai của hai trạng thái, bề ngoài trái ngược nhau đến thế,
là mộng và thực, thành một thực tại tuyệt đối, thành cái siêu thực, nếu ta có
thể gọi như vậy.”
Nghịch lý: “sự chuyển dạng của mộng và thực”, được các nhà siêu thực tôn
xưng mà chẳng biết cách thực sự thực hiện trong một tác phẩm văn học
lớn, kỳ thực đã có rồi và đích xác là ở trong chính cái thể loại họ gièm pha
đó: trong các tiểu thuyết của Kafka viết vào thập niên trước.
Hết sức khó mô tả, định nghĩa, gọi tên cái lối tưởng tượng mà Kafka đã
dùng để mê hoặc ta. Hợp nhất của mộng và thực, cái công thức mà Kafka
đương nhiên không biết đó, xem ra có vẻ sáng rõ. Cũng như một câu khác
của Lautréamont rất được các nhà siêu thực ưa thích nói về cái đẹp trong sự
gặp gỡ ngẫu nhiên giữa chiếc ô và cái máy khâu: các sự vật càng xa lạ với
nhau bao nhiêu thì nguồn sáng bắn ra từ sự tiếp xúc của chúng với nhau