Hiện tượng này đi kèm với nó luôn có những cội rễ rất phức tạp mà chúng ta còn cần
phải tiến hành nghiên cứu trở đi trở lại. Thật đáng tiếc, sự kiện dân tộc học đặc biệt này,
cũng như các vấn đề tự tử hay chợ tình ở vùng cao lại chưa bao giờ được quan tâm xứng
đáng trong giới nghiên cứu dân tộc học Việt Nam. Những tư liệu để lại là hết sức hạn chế,
gần như một di sản trắng. Vậy, trong khả năng đầy giới hạn, tôi sẽ trình ra đây những khảo
tả vắn tắt và thử cắt lớp ban đầu những ý nghĩa của tục lệ đặc biệt này ở người H’mông,
trong so sánh liên hệ mở rộng với nhiều tộc người khác ở Việt Nam. Kéo (Jix/Truz), bắt
(ntêl), cướp (cxangr) vợ hẳn phải là hình thức ngoại lệ (kiểu ngoại lệ làm sáng qui luật) của
đám cưới ở một xã hội vốn chứa đựng trong nó nhiều tín hiệu dân chủ. Bảng tri nhận ý
nghĩa các lớp từ vựng trong ngôn ngữ tộc người chỉ về hiện tượng văn hóa hôn nhân đặc
thù này qua thu nhận được ở thực địa trình ra như sau:
