Việt Nam. Niềm cộng thông mà ngày nay, xã hội cá nhân chủ nghĩa (Âu Mỹ kỹ trị, và
Đông phương hiện đại theo mô hình Âu châu) đã khiến con người dần đứt lìa mối dây cộng
cảm với thế giới bên ngoài.
Nhưng đằng sau cái siêu hình của đám cưới, là cái thực dụng hàng ngày, đám cưới
H’mông luôn có một ý nghĩa trọng yếu về kinh tế. Việc cha mẹ gả bán con cho mối nào
chịu được "thách cưới" cao là nguồn lợi đầu tiên mà gia đình cô dâu thu được
. Vì thế,
tuổi kết hôn có thể của các cô gái H’mông là sớm, thường là ngay khi mới dậy thì. Đầu thế
kỷ trước, bác sĩ Girard ghi nhận tuổi kết hôn của nam là mười tám, nữ là mười ba (Girard
1904: 72)
, nhưng thực tế còn có thể sớm hơn cả như vậy. Cái cảnh lý tưởng:
"Gái lớn, gái vỡ nổi đám ruộng to
Trai lớn, phải dựng đường chồng vợ
Trai lớn, trai phá nổi thửa ruộng lớn
Gái lớn, phải tìm đường lứa đôi"
(Doãn Thanh 1984)
Bên cạnh cái cảnh tượng lý tưởng này, trai lớn gái lớn khi đủ sức có vóc mới đi lấy vợ,
gả chồng vẫn còn không ít tình cảnh hôn thú khác đầy éo le. Như, để có được đồng tiền,
cha mẹ đã sẵn lòng gả bán con gái từ rất sớm, bi kịch của người phụ nữ làm dâu bắt đầu từ
đây:
"Em đang ở nhà, em không hề biết
Nhà trai vác dù, vác ô lù lù đến
Em đang ở nhà, em không hề rõ
Nhà trai vác dù vác ô lừng lững vào
Họ chẳng biết chỗ để ô, mắc ngay vào cột gác
Thế là năm nay em phải đi làm dâu
Họ không biết rõ chỗ để dù, treo ngay vào cột nhà
Thế là năm nay em đành đi làm vợ"
(Doãn Thanh 1984)
Lemoine cho rằng, chính thách cưới rườm rà, tốn kém là một nguyên nhân quan trọng
để về sau này mẹ chồng cay nghiệt với cô con dâu. Bà mẹ chồng, vì thế, tái hiện lại trên
thân phận cô con dâu cái cơ khổ khi xưa của mình. Căn nguyên sâu xa của xung đột mẹ
chồng nàng dâu, xung quanh tam giác Oedipe này, bao giờ cũng vậy, còn chồng chéo ở đấy
hỗn độn nhiều lí do rất phức tạp trong vô thức. Nhưng tới đây, với tất cả những điều được
nói đến ở trên đều diễn ra ở tiền đám cưới hoặc hậu đám cưới, còn đám cưới như chính
hiện hữu sống động của đám cưới bao giờ cũng vẫn là cuộc vui tưng bừng:
