thư 1998 T.1: 274). Và cũng từ khóa Ngưu Hống, sau này, còn xuất hiện nhiều trong các bộ
sử biên niên quan trọng của người Việt, khi thì triều cống, khi thì tạo phản mà triều đình
miền xuôi phải nhiều lần đánh dẹp. Sự liên kết sớm với chính quyền người Kinh ở đồng
bằng, như chuyên gia Thái đen Cầm Trọng nhận định, là điều kiện để ngành Thái đen ở
trung tâm Mường Muổi phát triển nhanh chóng. Quám tố mướng Mường La cho biết Ta
Ngần ở Mường Muổi được vua Kinh tin dùng khiến vua Lào kính nể, cai quản cả vùng
rộng lớn. Đó là bước phát triển lớn trong quyền lực người Thái Tây Bắc. Bởi, từ đây, lần
đầu xóa bỏ tính chất cát cứ của ba vùng Thái, khiến xứ Thái trở thành một thực thể thống
nhất (Cầm Trọng 1978: 67). Kề vai sát cánh cùng người Mường và người Tày, người Thái
đến Việt Nam muộn hơn rất nhiều với hai tộc người ở trên, nhưng đã "chia sẻ" quyền lực
cát cứ vì cùng chung số phận bị qui định ràng buộc bởi cơ cấu dân số và địa chính trị vùng
miền mà hình thành dải quyền lực miền núi thấp Việt Nam. Xét thời gian người Thái di cư
ồ ạt vào Việt Nam cách đây 10 thế kỷ làm xáo trộn, sắp đặt lại miền núi phía Bắc, thời gian
ấy, là khá tương ứng với thời người Việt lập quốc kể từ thế kỷ thứ X. Mối quan hệ giữa các
hệ thống quyền lực núi và đồng bằng thuộc địa giới nước Việt Nam hiện đại, xưa kia là
đáng kể hay không, diện mạo của nó như thế nào, là vấn đề cần đặt ra mà chúng ta còn phải
tốn rất nhiều nỗ lực để thông hiểu.
Là chủ nhân của thượng Tây Bắc
, tổ chức xã hội cơ bản của người Thái là bản và
mường. Nhiều bản hợp thành một mường nhỏ và nhiều mường nhỏ hợp thành châu mường
(Cầm Trọng 1978: 63). Châu mường được tổ chức như sau:
