bản đồ Nam tiến (trục tư duy quen thuộc) của Papin (1999) thêm vào đó phần Tây tiến nhìn
từ núi, dù quan trọng nhưng chưa được đánh giá và tìm hiểu tương xứng.
Nguyễn Hoàng trước khi qua đời năm 1613 đã trối lại cho con: “Vùng đất Thuận
Quảng, bắc giáp dãy Hoành Sơn, và sông Gianh, phía Nam là Thạch Bi, với địa hình hiểm
trở và tài nguyên phong phú, chính là vùng đất được ban cho các anh hùng! Do đó, chúng
ta phải thương yêu các dân tộc và tập luyện binh sĩ để chống lại họ Trịnh và xây dựng một
công trình bền vững” (Lê Thành Khôi 2014: 295).
