đúng đắn hơn trong một tình huống cụ thể sẵn có nào đó khi thấy người
khác cũng thực hiện như vậy.
Bình thường, khuynh hướng coi một hành động phù hợp hơn khi những
người khác cũng hành động như thế hoạt động khá tốt. Theo lẽ thường,
chúng ta sẽ ít mắc lỗi khi cư xử phù hợp với bằng chứng xã hội hơn là
chống lại nó. Khi rất nhiều người cùng làm một điều gì đó, điều đó là đúng
đắn. Đặc trưng này của nguyên tắc chuẩn mực xã hội là sức mạnh chủ yếu
nhưng đồng thời cũng là điểm yếu của nó. Giống như các vũ khí gây ảnh
hưởng khác, nguyên tắc bằng chứng xã hội cũng tạo ra một lối tắt thuận
tiện quyết định cách cư xử, nhưng đồng thời cũng khiến người sử dụng rất
dễ bị tổn thương trước sự tấn công của những kẻ trục lợi.
Trong trường hợp những tiếng cười thu sẵn, vấn đề nảy sinh khi chúng ta
bắt đầu phản ứng với bằng chứng xã hội theo cách không suy xét và mang
tính phản xạ khiến ta có thể bị lừa vì bằng chứng giả một phần hay hoàn
toàn. Sự dại dột không nằm ở chỗ chúng ta dùng tiếng cười của người khác
để quyết định xem điều đó có hài hước hay không và khi nào cười là thích
hợp; đó là bắt kịp với nguyên tắc bằng chứng xã hội đáng tin cậy. Sự dại
dột nằm ở chỗ chúng ta làm như vậy để phản ứng với những tiếng cười giả.
Dù thế nào thì một đặc trưng quái đản của tính hài hước – một âm thanh –
cũng hoạt động giống như bản chất của tính hài hước. Ví dụ về gà tây và
chồn hôi trong Chương 1 rất có ý nghĩa ở đây. Bạn còn nhớ nhờ tiếng kêu
“chíp-chíp” rất đặc trưng của gà con, gà mẹ sẽ thể hiện hay từ chối sự chăm
sóc mẫu tử chỉ dựa vào âm thanh này? Và bạn còn nhớ cách thức người ta
lừa con gà tây mái thực hiện bản năng làm mẹ với một con chồn hôi mô
hình miễn là nó được gắn đoạn thu tiếng “chíp-chíp” của gà con không?
Chỉ tiếng kêu kích thích của gà con cũng đủ để khởi động cuộn băng làm
mẹ.
Bài học về gà tây và chồn hôi là bằng chứng tuyệt vời cho mối quan hệ
giữa số lượng người xem trung bình và việc nhà quản lý truyền hình bật
những đoạn tiếng cười. Chúng ta đã quá quen với việc lấy phản ứng hài
hước của người khác để làm bằng chứng cho điều đáng cười đến mức
