Danh vị
Danh vị là biểu tượng quyền lực khó nhưng cũng dễ đạt được nhất.
Thông thường, để có được điều này, một người bình thường sẽ phải mất
hàng năm làm việc và tích lũy. Nhưng một số người khác cũng có thể đạt
được mà không cần nỗ lực, họ dán nhãn mác cho mình và sau đó vẫn nhận
được sự đồng thuận tự động của người khác. Như chúng ta thấy, các diễn
viên quảng cáo trên tivi và các “nghệ sĩ lừa đảo” luôn thành công trong việc
này.
Mới đây tôi có nói chuyện với một người bạn – giáo sư của một trường
đại học nổi tiếng. Ông đã cho tôi một ví dụ để quan sát xem trong một cuộc
nói chuyện, danh vị chứ không phải bản chất của người nói tác động lên
hành động của chúng ta như thế nào. Bạn tôi đã đi rất nhiều nơi và thường
trò chuyện với những người lạ gặp ở quán bar, nhà hàng hay sân bay. Ông
đã học được kinh nghiệm là không bao giờ đưa ra danh vị giáo sư của mình
trong những cuộc trò chuyện như thế. Khi nào ông cho biết mình là một
giáo sư, không khí của buổi nói chuyện thay đổi ngay lập tức. Những người
vốn trò chuyện vui vẻ và tự nhiên vừa mới 30 phút trước bỗng trở nên kính
cẩn, thụ động và nhàm chán. Lúc trước, các quan điểm mà ông đưa ra khiến
mọi người trao đổi sôi nổi thì giờ đây đáp lại chỉ là sự những câu nói thuận
theo. Cảm thấy không thoải mái và bối rối với hiện tượng này, giờ đây bạn
tôi thường nói dối về nghề nghiệp của mình trong những trường hợp như
thế. Vì, như ông nói: “Tôi vẫn là cái gã mà họ vừa mới trò chuyện cách đó
30 phút, phải không nào?”
Tôi băn khoăn liệu người bạn của tôi có muốn giấu chức danh của mình
như vậy nữa không nếu biết nó không chỉ khiến những người lạ trở nên dễ
tính hơn mà họ còn thấy ông trông cao hơn, mặc dù thực tế thì ông hơi
thấp. Nhiều nghiên cứu điều tra về ảnh hưởng của địa vị quyền lực đến sự
nhận thức về vóc dáng cho thấy, danh vị cao dẫn đến sự nhầm lẫn khi nhìn
nhận chiều cao. Trong một cuộc điều tra tiến hành ở năm lớp học của một
trường đại học Australia, một người đàn ông tới dự và được giới thiệu là
đến từ trường Đại học Cambrige, Anh. Tuy nhiên, chức danh của ông lại
