Bài học thứ hai khái quát hơn: Những dấu hiệu bên ngoài của quyền hạn
và quyền lực có thể bị giả mạo bằng những thứ hời hợt, mỏng manh nhất so
với thực chất. Hãy quay lại ví dụ về sự thật của danh vị – vì nó có liên quan
đến một ví dụ rùng rợn nhất mà tôi biết. Một nhóm nhà nghiên cứu, bao
gồm các bác sĩ và y tá của ba bệnh viện ở Trung Đông, đã đề cập đến mức
độ tuân lệnh máy móc của y tá khi nghe yêu cầu của bác sĩ. Theo các nhà
nghiên cứu, những y tá lành nghề cũng không sử dụng đến kỹ năng để kiểm
tra lại phán xét của bác sĩ. Khi nhận được chỉ dẫn của bác sĩ, họ chỉ đơn
giản nghe theo.
Trước đó, ta đã thấy quá trình này dẫn đến trường hợp dùng thuốc nhỏ lỗ
tai cho trực tràng. Nhưng các nhà nghiên cứu Trung Đông còn xem xét mọi
thứ xa hơn nữa. Đầu tiên, họ muốn biết liệu những trường hợp như thế này
là riêng biệt hay phổ biến. Thứ hai, họ muốn kiểm tra xem có vấn đề gì
trong trường hợp chữa trị sai lầm nghiêm trọng – việc trắng trợn kê sai
thuốc cho một bệnh nhân trong bệnh viện. Cuối cùng, họ muốn xem điều gì
sẽ xảy ra nếu họ thay thế người có uy quyền trong trường hợp trên bằng
một giọng nói không quen thuộc qua điện thoại và chỉ đưa ra một chứng cớ
rất mỏng manh cho quyền lực – nêu lên chức danh “bác sĩ”.
Đối với các khoa như khu nội, khu ngoại, khoa nhi và khoa tâm thần của
22 trạm y tế khác nhau, một nhà nghiên cứu đã gọi điện thoại và xưng là
bác sĩ của bệnh viện. Sau đó, ông yêu cầu y tá trực điện thoại cấp 20mg
thuốc Astrogen cho một bệnh nhân. Có bốn lý do đặc biệt cần đến sự cẩn
trọng của y tá khi nhận yêu cầu trên: (1) Đơn thuốc được chỉ định qua điện
thoại, như vậy là hoàn toàn vi phạm quy tắc của bệnh viện; (2) Chính việc
kê thuốc cũng đã là trái phép, không được sử dụng Astrogen hoặc cấm lưu
trữ trong kho thuốc; (3) Liều lượng thuốc rõ ràng là vượt quá mức cho phép
và rất nguy hiểm. Ngoài hộp thuốc cũng ghi rõ “liều lượng tối đa một
ngày” là 10mg, chỉ bằng một nửa lượng thuốc được yêu cầu; (4) Yêu cầu
này là do một người mà y tá đó chưa từng gặp, chưa từng nhìn thấy cũng
như chưa từng tiếp xúc trước khi nói chuyện qua điện thoại. Thế nhưng,
95% y tá lập tức đi đến kho thuốc để lấy liều lượng Astrogen như yêu cầu
