lần này, một lần nữa, anh vượt qua khu vực giữa các mặt trận một cách điêu
luyện và khiến người lính trong chiến hào đối phương bất ngờ. Anh lính
này đang ăn và dĩ nhiên bị tước vũ khí dễ dàng. Sau đó, anh lính sợ hãi với
chỉ một mẩu bánh mì trong tay đã làm một việc quan trọng nhất đời mình.
Anh ta đưa cho kẻ địch mẩu bánh mì. Món quà này tác động mạnh đến nỗi
người lính Đức không thể hoàn thành được nhiệm vụ của mình. Sau đó, anh
thả người vừa cho mình ơn huệ, quay ngược lại vùng đất cấm với hai bàn
tay trắng và phải chịu sự trừng phạt của cấp trên.
Một khía cạnh hấp dẫn tương tự về sức mạnh của nguyên tắc đáp trả
cũng được minh chứng trong câu chuyện của một người phụ nữ, người đã
cứu cuộc đời mình không phải bằng cách cho đi một món quà như anh lính
trong câu chuyện trên mà bằng cách từ chối một món quà với lòng biết ơn
sâu sắc. Người phụ đó là Diane Louie, người dân vùng Jonestown, Guyana.
Tháng 11 năm 1978, nhà lãnh đạo Jonestown là Jim Jone kêu gọi người dân
thực hiện một cuộc tự tử tập thể, phần lớn họ tuân theo, uống và chết vì
lượng chất độc lớn pha vào Kool-Aid. Tuy nhiên, Diane đã từ chối thực
hiện lệnh của Jone và tìm cách trốn khỏi Jonestown, chạy vào rừng sâu.
Diane có thể làm vậy là nhờ trước đó, cô đã từ chối một đặc ân đặc biệt từ
Jim khi đang nguy cấp. Cô đã khước từ món đồ ăn mà Jim mời cô khi cô
ốm vì: “Tôi cho rằng khi ông ta ưu tiên tôi điều gì đó, ông ta sẽ nhờ vả tôi.
Và tôi không muốn nợ nần gì”.
Nguyên tắc này chi phối cả những món nợ không mong đợi
Ở phần trên, chúng ta đã cho rằng sức mạnh của nguyên tắc đáp trả nằm
ở chỗ nếu trước tiên ai đó, dù là người xa lạ, người ta không thích, không
chào đón, cho ta một đặc ân thì họ vẫn có được cơ hội khiến ta đồng thuận
theo yêu cầu của họ. Tuy nhiên, bên cạnh sức mạnh, còn một khía cạnh
khác trong nguyên tắc này cho phép hiện tượng sau diễn ra. Một người có
thể khơi cảm giác biết ơn khi mang đến cho ta một đặc ân không mong đợi.
Hãy nhớ lại, nguyên tắc này chỉ là chúng ta nên đối xử với người khác như
họ đã đối xử với ta, nó không yêu cầu chúng ta phải đòi hỏi những cái
