điều đó trong tổng số 20 lần tổ chức bắt tên cướp. Nhưng trong 20 lần thử
nghiệm lại trình tự này với một chút thay đổi, kết quả thu được lại vô cùng
khác biệt. Trong những lần thử nghiệm này, trước khi đi dạo, kẻ đồng lõa sẽ
nhờ đối tượng “trông đồ giúp mình” và tất cả các đối tượng đều nhận lời.
Lúc này, do bị ràng buộc bởi nguyên tắc nhất quán, 19 trong tổng số 20 đối
tượng trở thành những người dân phòng thật sự, chạy đuổi theo và chặn tên
cướp lại, yêu cầu một lời giải thích và thường giữ chặt người tên cướp hoặc
giằng lại chiếc rađiô.
Để hiểu tại sao sự nhất quán lại là một động cơ mạnh mẽ thì điều quan
trọng là phải nhận ra rằng trong phần lớn các trường hợp, sự nhất quán rất
được ưa chuộng và có khả năng thích ứng. Sự thiếu nhất quán không được
hoan nghênh trong xã hội. Một người có niềm tin, ngôn từ và hành động
không nhất quán với nhau thường hay do dự, ngượng ngập, hai mặt và
thậm chí còn yếu đuối tinh thần. Mặt khác, mức độ nhất quán cao thường
gắn kết với sức mạnh cá nhân và trí tuệ. Sức mạnh này nằm ở trung tâm
của sự logic, sự hợp lý, sự ổn định và tính chân thật. Một lời nhận xét của
nhà hóa học vĩ đại người Anh Michael Faraday đề xuất phạm vi sự nhất
quán được chấp thuận – đôi khi còn nhiều hơn cả sự đúng đắn. Sau một
buổi thuyết trình, khi được hỏi có phải ông muốn ám chỉ một đối thủ trong
giới học thuật mà ông ghét bỏ, luôn sai lầm, Faraday trừng mắt nhìn người
đặt câu hỏi và trả lời: “Anh ta không phải loại người nhất quán như vậy”.
Rõ ràng là, sự nhất quán cá nhân tốt đẹp được đánh giá rất cao. Và cần
phải như vậy. Nó mang lại cho chúng ta một định hướng hợp lý và có lợi
cho thế giới này. Chúng ta sẽ giàu có hơn nếu như cách tiếp cận với các vấn
đề của chúng ta bị sự nhất quán ràng buộc chặt chẽ. Thiếu vắng nó, cuộc
sống của chúng ta sẽ gặp nhiều khó khăn, bấp bênh.
Tuy nhiên, do việc trở nên nhất quán đã trở thành một yếu tố quá điển
hình trong những mong muốn của chúng ta, chúng ta rất dễ tự động hình
thành thói quen trở nên nhất quán, đến nỗi ngay cả trong trường hợp đó
không phải là một giải pháp khôn ngoan. Khi điều này xảy ra mà thiếu cân
