Vụ án Dupriez
VỤ ÁN Gérard Dupriez (anh ta sát hại cha mẹ mình không rõ động
cơ) cho thấy những mâu thuẫn rành rành trong ngành Tư pháp của chúng
ta. Điều này là do lịch sử tiến triển không đồng đều: tư tưởng của con
người đã thay đổi nhiều từ một trăm năm mươi năm nay, các khoa học mới
về thăm dò tâm lý đã xuất hiện, nhưng bước tiến của một bộ phận Lịch sử
đã không kéo theo thay đổi nào trong hệ thống các biện giải hình sự, bởi
ngành Tư pháp là trực tiếp chịu ảnh hưởng của Nhà nước, và Nhà nước của
chúng ta đã không đổi chủ từ khi ban bố luật hình sự.
Vì thế mà tội lỗi vẫn luôn luôn được ngành Tư pháp xây dựng theo
những chuẩn mực của tâm lý học cổ điển: sự việc chỉ tồn tại như yếu tố
trực tuyến của tính hợp lý, nó phải hữu ích, nếu không nó mất bản chất của
nó, người ta không thể thừa nhận nó. Để có thể gọi tên hành động của
Gérard Dupriez, thì cần phải tìm ra nguồn gốc: thế là toàn bộ vụ án đã lao
theo hướng tìm kiếm một nguyên nhân, dù là nhỏ; luật sư bào chữa, nói
một cách nghịch lý, chỉ còn việc quy cho tội lỗi ấy một thứ trạng thái tuyệt
đối, hoàn toàn không xác định được, chính là biến nó thành một tội lỗi
không tên.
Ủy viên công tố thì đã tìm ra một động cơ – ngay sau đó bị các chứng
cứ phủ định: có lẽ cha mẹ của Gérard Dupriez đã phản đối cuộc hôn nhân
của anh ta, vì thế mà anh ta giết bố mẹ. Vậy là ở đây chúng ta có một dẫn
chứng về cái mà ngành Tư pháp xem là mối quan hệ nhân quả hình sự: cha
mẹ của kẻ sát nhân đã tình cờ gây phiền hà: anh ta đã giết bố mẹ để loại bỏ
trở ngại. Và ngay cả nếu anh ta giết bố mẹ vì tức giận, thì nỗi tức giận ấy
vẫn cứ là một trạng thái hợp lý tính bởi vì nó trực tiếp phục vụ cho cái gì
đấy (điều đó nói lên rằng dưới con mắt của ngành tư pháp, các hành vi tâm
lý chưa phải là để đáp trả, do phản ứng tâm lý, mà luôn luôn vị lợi, do tính
toán mà ra).
