Ảnh tranh cử
MỘT SỐ các ứng cử viên nghị sĩ tô điểm tờ quảng cáo tranh cử của họ
bằng bức chân dung. Vậy là coi như tấm ảnh có khả năng xoay chiều cần
phải phân tích. Trước hết hình của ứng cử viên tạo mối liên hệ cá nhân giữa
người đó với các cử tri; ứng cử viên không chỉ đưa chương trình để người
ta xem xét, mà còn trưng ra khung cảnh cá nhân, tập hợp những lựa chọn
hàng ngày thể hiện ở hình dáng, ở cách ăn mặc, ở tư thế. Như vậy ảnh có
xu hướng thiết lập nền gia trưởng của các cuộc bầu cử, tính chất “có tư thế”
của những cuộc bầu cử ấy, tính chất đó bị rối loạn bởi chế độ bầu cử theo tỷ
lệ và sự ngự trị của các đảng phái (cánh hữu dường như sử dụng biện pháp
này nhiều hơn cánh tả). Khi ảnh là ngôn ngữ tỉnh lược và là sự ngưng kết
của tất cả những gì “khó diễn tả nên lời” về mặt xã hội, nó trở thành một vũ
khí phản-trí thức, có xu hướng tránh né “chính trị” (nghĩa là một tập hợp
những vấn đề và những giải pháp) để làm lợi cho một “trạng thái”, một quy
chế tâm lý-xã hội. Người ta biết rằng sự đối lập ấy là một trong những
huyền thoại quan trọng của chủ nghĩa Poujade (Poujade trên truyền hình:
“Các bạn hãy nhìn tôi đây: tôi cũng như các bạn”).
Vậy ảnh chụp để tranh cử trước hết là sự thừa nhận một cái gì đó sâu
xa, phi lý tính lan rộng sang lĩnh vực chính trị. Được truyền vào ảnh của
ứng cử viên không phải là những dự án, mà là những động cơ của ông ta,
tất cả những trạng huống gia đình, tinh thần, kể cả tình ái, toàn bộ phong
cách sống mà ông ta vừa là sản phẩm, là mẫu mực và là mồi nhử. Rõ ràng
phần lớn các ứng cử viên để cho chúng ta đọc được trong hình ảnh của họ
địa vị xã hội vững chãi, tình trạng khoan khoái hiện ra mặt về các chuẩn
mực gia đình, pháp lý, tôn giáo, sở hữu những thứ tốt đẹp trời cho của giai
cấp tư sản, chẳng hạn như đi lễ nhà thờ ngày chủ nhật, thái độ bài ngoại,
món bít tết khoai tây rán và trò hề bị cắm sừng, tóm lại cái mà người ta gọi
là một hệ tư tưởng. Đương nhiên, việc sử dụng ảnh để tranh cử coi như
phải được sự tiếp tay: ảnh là tấm gương cho ta thấy cái quen thuộc, cái đã
biết, giới thiệu với cử tri gương mặt của chính cử tri được làm sáng sủa,
