này là do tính trừu tượng của khái niệm: khái niệm cây là mơ hồ, nó vận
dụng được vào vô số trường hợp. Tất nhiên ngôn ngữ có cả một hệ để xác
định (cái cây ấy, cái cây nó, v.v.). Nhưng chung quanh nghĩa chính, vẫn
luôn luôn tồn tại một vùng tiềm tàng phảng phất những nghĩa khác có thể
có: nghĩa hầu như bao giờ cũng có thể được lý giải. Ta có thể nói rằng ngôn
ngữ (langue) đề xuất với huyền thoại một nghĩa thêu rua trổ thủng. Huyền
thoại có thể dễ dàng len vào, phình ra trong đó: đấy là sự đánh cắp theo
kiểu xâm chiếm thuộc địa (chẳng hạn: sự hạ giá bắt đầu. Nhưng sự hạ giá
nào? Hạ giá do mùa vụ hay hạ giá do chính phủ? Sự biểu đạt ở đây ký sinh
vào mạo từ, dẫu là mạo từ chỉ định).
Khi nghĩa đầy ắp quá khiến huyền thoại không thể xâm nhập được,
huyền thoại liền vòng quanh nó, chiếm đoạt nó toàn bộ. Điều này xảy ra
với ngôn ngữ toán học. Bản thân nó là ngôn ngữ không thể làm biến dạng,
nó đã đề phòng mọi khả năng chống lại sự lý giải: không sự biểu đạt ký
sinh nào có thể len lỏi vào nó được. Và chính vì thế mà huyền thoại sẽ
chiếm lấy nó cả gói: nó sẽ lấy một công thức toán học nào đó (E = mc²), và
sẽ biến cái nghĩa bất di bất dịch này thành cái biểu đạt thuần tuý của tính
chất toán học. Như ta thấy, huyền thoại đánh cắp ở đây là đánh cắp sức bền,
độ rỗng. Huyền thoại có thể với tới mọi thứ, lung lạc mọi thứ, kể cả chính
hành động khước từ huyền thoại: đến nỗi ngôn-ngữ-đối-tượng lúc đầu
cưỡng lại càng hăng, thì cuối cùng lại càng hăm hở đánh đĩ: cứ cưỡng lại
hoàn toàn, thì ở đây lại buông xuôi hoàn toàn: một bên là Einstein, một bên
là Paris-Match. Ta có thể nêu lên hình ảnh thời gian của xung đột ấy: ngôn
ngừ toán học là ngôn ngữ đã kết thúc, và sự hoàn thiện của nó chính là bắt
nguồn từ cái chết cam chịu ấy; huyền thoại trái lại là ngôn ngữ không muốn
chết: huyền thoại moi từ những nghĩa nuôi dưỡng nó một kiếp sống thêm
âm ỉ, thoái hoá, huyền thoại khích động ở chúng sự trì hoãn giả tạo, ở đấy
nó cư trú thoải mái, nó biến chúng thành những xác chết biết nói.
Đây là một ngôn ngữ khác cố hết sức cưỡng lại huyền thoại: ngôn ngữ
thơ ca của chúng ta. Thơ ca hiện đại
là một hệ thống ký hiệu thụt lùi.
Trong khi huyền thoại hướng tới sự biểu đạt-cực đoan, hướng tới mở rộng
