hệ thống thứ nhất, thì trái lại thơ ca mưu toan tìm về với hạ tầng biểu đạt
tìm về trạng thái tiền ký hiệu của ngôn ngữ; nói tóm lại nó cố gắng biến ký
hiệu trở lại thành nghĩa: lý tưởng – có tính xu thế – của nó chắc là muốn đạt
tới không phải nghĩa của các từ ngữ, mà là nghĩa của chính các sự vật
.
Chính vì thế mà nó làm rối loạn ngôn ngữ, nó gia tăng tối đa có thể được
tính trừu tượng của khái niệm cũng như tính tuỳ tiện của ký hiệu và giãn
cách hết sức mối liên kết giữa cái biểu đạt và cái được biểu đạt: cơ cấu “trôi
nổi” của khái niệm ở đây được khai thác đến mức tối đa: ngược lại với văn
xuôi, ký hiệu thơ ca cố làm cho hiện diện toàn bộ tiềm năng của cái được
biểu đạt, với hy vọng cuối cùng đạt tới một cái gì như tính chất siêu việt
của sự vật, đạt tới cái nghĩa bản chất tự nhiên của nó (chứ không phải do
con người trao cho). Do đó mà nảy sinh những tham vọng bản chất chủ
nghĩa của thơ ca, niềm tin chắc chỉ có thơ ca mới nắm bắt được bản thân sự
vật, chính là lúc thơ ca muốn mình thành một phản-ngôn-ngữ. Nói tóm lại,
trong số tất cả những người sử dụng ngôn từ, các nhà thơ là những kẻ ít
hình thức chủ nghĩa hơn cả, bởi vì chỉ có họ mới tin rằng nghĩa của các từ
ngữ chỉ là một hình thức, đó là điều mà các nhà hiện thực chủ nghĩa như họ
có lẽ không thể bằng lòng. Chính vì thế thơ ca hiện đại của chúng ta luôn
luôn tỏ ra là sự sát hại ngôn ngữ, một cái gì đó tương tự như sự im lặng
nhưng nhìn thấy được, cảm thấy được. Thơ ca chiếm vị trí nghịch đảo với
huyền thoại: huyền thoại là hệ thống ký hiệu có tham vọng tự vượt lên
thành hệ thống sự việc; thơ ca là hệ thống ký hiệu có tham vọng tự co rút
lại thành hệ thống bản chất.
Nhưng cả ở đây, cũng như với ngôn ngữ toán học, chính sự cưỡng lại
của thơ ca khiến nó trở thành cái mồi lý tưởng cho huyền thoại: sự lộn xộn
bề ngoài của các ký hiệu, diện mạo thơ ca của trật tự bản chất, bị huyền
thoại bắt lấy, bị biến thành cái biểu đạt trống rỗng, nó sẽ dùng để biểu đạt
thơ ca. Điều này giải thích tính chất chưa chắc của thơ ca hiện đại: bằng
cách khước từ kịch liệt huyền thoại, thơ ca lại trói tay trói chân nộp mình
cho nó. Ngược lại, quy tắc của thơ ca cổ điển cấu thành một huyền thoại
được ưng thuận, tính võ đoán công nhiên của nó tạo nên sự hoàn thiện nhất
