Vậy hình ảnh hiền lành “nhà văn đi nghỉ” chẳng qua chỉ là một trong
số những huyễn hoặc xảo quyệt mà xã hội khôn khéo tiến hành để chế ngự
tốt hơn các nhà văn của nó: cách tốt nhất để phô bày sự độc đáo của một
“thiên hướng” là lật ngược lại – chứ không phủ nhận, hoàn toàn không phải
thế – trưng ra tính chất tầm thường của hiện thân thiên hướng ấy: đó là
mánh khoé cũ kỹ của mọi thánh nhân liệt truyện. Vì vậy ta thấy huyền thoại
những “kỳ đi nghỉ văn chương” ấy kéo rất dài, qua cả mùa hè: các kỹ thuật
báo chí hiện đại càng ngày càng gắng sức đưa ra cảnh tượng tầm thường về
nhà văn. Nhưng người ta sẽ lầm nếu tưởng rằng đấy là một nỗ lực giải
hoặc. Hoàn toàn ngược lại. Chỉ là độc giả như tôi, chắc tôi có thể cảm thấy
xúc động và thậm chí khoan khoái được biết những chuyện riêng tư trong
cuộc sống đời thường của hạng người được thiên tài lựa chọn: chắc tôi sẽ
cảm thấy tình đồng loại thân thương như anh em, mà qua báo chí tôi biết
nhà văn lớn này mặc những bộ pyjama màu lam, và tiểu thuyết gia trẻ tuổi
kia thích “các gái đẹp, pho mát reblochon
và nước mật oải hương”. Tuy
nhiên cái giá phải trả là nhà văn trở nên nổi tiếng hơn chút nữa, xa lìa hơn
chút nữa trái đất này để đến sống tại vùng trời nơi các bộ pyjama và pho
mát chẳng hề ngăn cản ông ta vẫn sử dụng ngôn từ cao quý của đấng hoá
công.
Cung cấp cho nhà văn trước bàn dân thiên hạ cốt cách rất phàm tục, để
lộ ra rằng ông ta thích uống rượu vang trắng và ăn bít tết tái, điều đó khiến
tôi thấy các sản phẩm của ông ta kỳ diệu hơn, có bản chất thần tiên hơn.
Những chi tiết cuộc sống đời thường của ông ta không hề làm cho bản chất
cảm hứng của ông ấy trở nên gần gũi và tỏ tường với tôi hơn, mà qua
những điều riêng tư đó, nhà văn chứng tỏ tất cả thân phận độc đáo huyền
thoại của mình. Bởi vì tôi chỉ có thể quy là siêu nhân loại những con người
có cuộc sống bao la đến mức có thể mặc pyjama màu lam ngay trong lúc
đang tỏ ra là mang ý thức đại đồng, hoặc những con người thuyết lý về pho
mát reblochon ngon tuyệt vời cũng bằng một giọng như khi thông báo Hiện
tượng luận Cái Tôi của họ sắp ra mắt bạn đọc. Việc kết hợp hết sức ấn
tượng giữa bao điều cao quý đến thế và bao điều tầm phào đến thế biểu đạt