Tiểu thuyết và Con cái
CỨ tin vào tạp chí Elle mới đây tập hợp vào chung một bức ảnh bảy
mươi nữ tiểu thuyết gia thì giới nữ văn sĩ hợp thành một loài động vật đáng
chú ý: họ đẻ ra lẫn lộn vừa tiểu thuyết vừa con cái. Chẳng hạn người ta
thông báo: Jacqueline Lenoir (hai con gái, một tiểu thuyết); Marina Grey
(một con trai, một tiểu thuyết); Nicole Dutreil (hai con trai, bốn tiểu
thuyết), v.v..
Cái đó muốn nói lên điều gì? Điều này: viết lách là hành vi vẻ vang
nhưng liều lĩnh; nhà văn là “nghệ sĩ”, người ta thừa nhận họ được quyền
phóng túng đến mức nào đó: vì nhìn chung, ít ra là trong nước Pháp của tạp
chí Elle, họ được giao trách nhiệm cung cấp cho xã hội những lý lẽ chứng
minh ý thức tốt đẹp của họ, nên cần phải trả công dịch vụ cho họ: người ta
mặc nhiên nhượng cho họ quyền được sống một cuộc sống ít nhiều riêng
tư. Nhưng coi chừng: phụ nữ đừng tin là mình có thể lợi dụng giao ước ấy
nếu trước hết chẳng tuân thủ cương vị muôn đời của nữ giới. Phụ nữ sinh ra
trên trái đất là để sinh con đẻ cái cho đàn ông; họ muốn viết bao nhiêu thì
viết, họ muốn tô vẽ cho thân phận của mình thế nào cũng được, nhưng họ
đừng thoát ra khỏi thân phận ấy: chớ để cho số phận của họ đã được ấn
định trong Kinh thánh bị rối loạn bởi cái quyền được chuyển nhượng kia,
và họ phải trả giá ngay tức khắc lối sống phóng túng gắn bó một cách tự
nhiên với cuộc đời nhà văn bằng chuyện đẻ đái.
Vậy các bà các chị cứ dũng cảm, cứ tự do đi: các bà các chị cứ xử sự
như đàn ông đi, cứ viết lách như họ đi; nhưng các bà các chị đừng bao giờ
rời xa họ; các bà các chị hãy sống trong tầm nhìn của họ, hãy lấy con cái để
bù đắp cho những tiểu thuyết của các bà các chị; cứ theo đuổi chút ít con
đường nghề nghiệp của các bà các chị, nhưng hãy nhanh chóng quay trở về
với thân phận của mình. Một tiểu thuyết, một đứa con, một chút nữ quyền,
một chút nghĩa vụ làm vợ, các bà các chị hãy cột chặt cuộc phiêu lưu nghệ
thuật vào những cái cọc vững chắc của tổ ấm: cả hai mặt sẽ đều được lợi rất
