rách và mục nát; rồi bản thân Pliuskin cuối cùng cũng thành ra một miếng
giẻ rách hình người.
Alexanđra Xtêpanôpna có một hay hai lần về thăm với đứa con trai nhỏ và
cố xin một ít của; đời sống doanh trại chắc không thích thú như trước ngày
cưới. Pliuskin rút lòng tha thứ cho con, để cho thằng bé nghịch với cả một
cái cúc tìm được trên bàn, nhưng mà không nhả ra một đồng kẽm.
Alexanđra Xtêpanôpna lại về lần nữa, lần này thì đem theo hai đứa con trai,
một cái bánh sữa và một cái áo ngủ; vì cái áo của cha đã tã lắm, cứ mặc vào
thật đến ngượng. Pliuskin vuốt ve hai cháu, để cháu ngồi lên đùi, chơi trò
cưỡi ngựa với cháu, nhận chiếc bánh sữa và cái áo ngủ, nhưng vẫn thắt chặt
hầu bao. Alexanđra Xtêpanôpna lại mất công, tốn của vô ích.
Cái nhân vật đứng trước mặt Tsitsikôp là như thế. Cũng xin thú thực là
người như vậy cũng hiếm có ở nước Nga, nơi mà mọi vật đều muốn nở ra
hơn là co lại. Nó lại càng làm cho ta kinh ngạc hơn nữa, vì ngay sát bên
cạnh lại có một người lịch sự sống hào phóng vô cùng, rất thích hợp với cái
óc khoáng đạt của chúng ta và như người ta nói, là đốt cây nến cả hai đầu
một lúc. Trông thấy nhà ở của con người vui đời ấy, khách lữ hành phải
ngạc nhiên tự hỏi là bậc vương công đương vị nào đã chơi ngông xây dựng
cung điện ở giữa những dinh cơ của bọn quí tộc vô danh này. Vô số ống
khói, chong chóng đo gió, vọng lâu như họp thành một cái vương miện trên
một tòa nhà ở bằng đá trắng, hai bên có chái và nhiều nhà nhỏ để tiếp đón
khách. Vũ hội và cuộc vui xen nhau hết đêm này đến đêm khác và suốt
đêm, âm nhạc vang lừng trong vườn có pháo đốt và nến thắp sáng rực. Vui
vẻ và lộng lẫy, tài tử, giai nhân của một nửa tỉnh đi dạo dưới các giàn cây,
mà không thấy những gì thê lương, thảm đạm trong cái ánh sáng phũ
phàng, đây đó làm cho một cành cây bạc màu và nổi bật khỏi các bụi rậm
với một tư thế sân khấu, trong khi trời đêm càng tối tăm, càng như đe dọa:
và những đại thụ mà ngọn rung rinh hình như mất hút vào bóng tối dày đặc,
đều tức giận vì cái ánh sáng nhân tạo ở phía dưới đang chiếu vào gốc
chúng.
