chữa chứ; ông ta còn trẻ, cần có đồng hồ để cho vợ chưa cưới thích chứ.
Hay là thôi, - sau một lúc suy nghĩ, lão lại quyết định thêm, - mình để lại
cho ông ta bằng di chúc, để ông ta giữ một kỷ niệm tốt về mình sau khi
mình chết…”
Nhân vật của chúng ta không cần phải có đồng hồ tý nào, cũng tỏ ra rất vui.
Tậu được món bất ngờ như thế, bở chẳng kém gì được ai cho cái quà quí
nhất: cả chết lẫn trốn, tổng số nông phu hơn hai trăm! Dĩ nhiên, vừa đến
nhà Pliuskin, y đã đánh hơi ngay là có món bở, nhưng quả thật y chẳng bao
giờ dám mong được may mắn đến thế. Bởi vậy mà suốt dọc đường, y vui
đến điên lên được, y huýt sáo mồm, nắm tay lại đưa lên mồm thổi, giả tiếng
kèn, cất tiếng hát một bài bất ngờ đến nỗi Xêlifan, sau khi lắng nghe hồi
lâu, phải gật gù nói: - Ấy, ấy, hôm nay ông chủ vui quá nhỉ!
Trời chập choạng tối thì họ về đến ven thành phố. Ánh sáng và bóng tối
hòa vào nhau; đồ vật nom lẫn lộn hết. Thanh gỗ dài sơn sặc sỡ, dùng làm
cái ngáng đường, không còn thấy rõ là màu gì; trên mặt người lính gác
không biết đâu là cái mũ; bộ ria mép tựa hồ dán lên trán, cao hơn cặp mắt
nhiều. Những cái xóc bắn người báo rằng chiếc britska đã lăn trên đường
lát đá. Đèn ngoài phố chưa thắp. Chỉ mới vài cửa sổ bắt đầu lên đèn; trong
lúc các phố xép, ngõ cụt được dùng làm sân khấu cho những tấn tuồng và
câu chuyện thường diễn ra trong cái giờ ấy, ở tất cả mọi thành phố đông
nhung nhúc những lính tráng, người chở xe thuê, thợ thủ công; ở đấy
những con người quàng khăn san đỏ và đi giày cao cổ mà không có bít tất,
lượn chập chờn như những con dơi ở ngã ba, ngã tư. Tsitsikôp không để ý
đến họ, cũng chẳng để ý đến nhiều công chức, người lều khều, tay cầm can,
chắc là đi dạo mát ở ngoài đồng về. Chốc chốc, tai y lại nghe những lời thốt
lên, chắc là với giọng nữ: “- Nói dối, đồ say rượu; có bao giờ tôi lại để cho
nó làm như thế!”. Hay là: “- Đừng mó vào tôi, đồ mất dạy! Đến đồn đi, tôi
sẽ cho biết ai có lý!...” - Tóm lại là những lời khó nghe, có thể làm hoảng
hốt người thanh niên mơ mộng, hai mươi tuổi đầu, khi xem hát về đang nhớ
lại một cảnh đêm Tây Ban Nha, một cô gái yêu kiều, tóc uốn quăn, với cây
đàn ghi ta. Đang say sưa trong cảnh thần tiên, bay lượn trên mấy tầng trời,
trò chuyện với Sinlơ {
Schillier (1759-1805): thi hào Đức, tác giả nhiều bi
