- Ừ, bao nhiêu? Manilôp nhắc lại.
- Bao nhiêu? Làm thế nào mà biết được? Có ai đếm đâu ạ.
- Chính thế, Manilôp vừa nói vừa quay lại phía Tsitsikôp, - tôi cũng nghĩ
như thế, chết nhiều quá, không biết được con số là bao nhiêu.
- Vậy thì, anh bạn này, Tsitsikôp nói với lão quản lý, anh đếm giúp tôi và
lập cho tôi một danh sách, tên họ rõ ràng.
- Đúng thế, tên họ rõ ràng, Manilôp nhắc lại. – Xin tuân lệnh!, lão quản lý
đáp và rút lui.
- Bác lấy danh sách ấy làm gì? Manilôp hỏi sau khi lão quản lý đã đi rồi.
Câu hỏi hình như làm cho khách lúng túng; y đỏ mặt và tựa hồ cố gắng lựa
lời để đáp lại. Quả thật, Manilôp được nghe những điều lạ lùng hết sức, mà
chưa bao giờ tai người đã được nghe.
- Bác muốn biết tôi cần để làm gì? Thế này ạ, tôi muốn mua nông dân…
mãi Tsitsikôp mới nói ra được rồi im bặt.
- Xin phép bác cho biết là muốn mua nông dân thế nào, có kèm theo đất
hay không?
- Không ạ, thật ra không phải là nông dân đâu ạ. Tsitsikôp đáp, tôi muốn
xin những người chết…
- Thế nào ạ? Xin lỗi… tôi hơi nặng tai, hình như tôi được nghe một tiếng là
lạ.
- Tôi có ý muốn mua những người chết mà trong sổ đinh vẫn kê khai là còn
sống {
Số nông phu đăng ký trong một đợt điều tra dân số thì có tên ghi
trong sổ mãi cho đến đợt điều tra sau, dù có chết giữa chừng cũng không
được xóa tên và trang chủ vẫn phải tiếp tục nộp thuế thân cho họ như họ
còn sống vậy. Cho nên Tsitsikôp mua người chết mà trước pháp luật thì
chẳng khác gì mua người sống
}.
Manilôp để rơi cái tẩu Thổ Nhĩ Kỳ, há hốc mồm ra mấy phút liền. Đôi bạn
vừa mới biện luận rất hay về những lạc thú của tình bằng hữu, đều im như
phỗng, mắt nhìn mắt, như hai bức chân dung mà ngày trước người ta treo
đối xứng nhau hai bên tấm gương trên lò sưởi. Sau cùng, Manilôp cúi nhặt
cái tẩu và ngước nhìn lên Tsitsikôp, cố tìm thấy một nụ cười mỉm trên môi
của khách, và chắc rằng khách muốn nói đùa; nhưng lại rất đỗi ngạc nhiên
