Platônôp cũng ngáp dài. Tsitsikôp thì tự nhủ: “Điền trang tương lai của
mình đây, be bét những lỗ thủng, chằng chịt những mảnh vá”. Thật vậy,
một chiếc izba lấy một cánh cổng che thay mái; những cây gỗ lấy trộm
trong kho nhà chủ dùng để chống đỡ mấy khung cửa sổ sắp sụp. Có thể
thấy rõ là những người mujik áp dụng cái mẹo chiếc áo caftan của Triska
{
Một bài thơ ngụ ngôn của Krưlôp chế giễu bọn địa chủ giật gấu vá vai,
mong cầm cố gia sản để giải quyết công việc làm ăn
}; họ cắt vạt áo với cổ
áo để vá khuỷu tay.
- Điền trang của ông tàn tạ lắm, Tsitsikôp nói, khi họ đã đi xem xong, sắp
về đến nhà.
Họ bước vào. Trong các phòng, vẻ sang trọng lẫn với vẻ xơ xác nom rất
chướng mắt. Một cuốn Sêxpia gác trên một cái giá bút; trên bàn vứt một cái
nắm tay bằng ngà dùng để tự gãi lưng. Bà chủ nhà ăn mặc rất nhã và hợp
thời trang, nói chuyện thành phố và nhà hát mới xây dựng. Mấy đứa con,
trai có, gái có, đều tinh nhanh và vui vẻ; chúng ăn mặc khá tươm tất, lại có
cả một bà gia sư nữa. Nhưng như thế trông lại càng não lòng hơn. Thà
chúng nó mặc váy bằng vải tréo go, mặc sơ mi rộng chạy chơi quanh nhà,
chẳng có gì khác con cái nông dân mà còn hơn. Một lát sau có một bà
khách lắm mồm đến thăm, bà chủ liền đưa về phòng riêng; lũ trẻ theo vào;
ba người đàn ông ngồi lại với nhau.
- Thế ông định giá bao nhiêu? Tsitsikôp hỏi. Thú thật là tôi mong một giá
rất rẻ, giá hạ nhất, vì tình trạng của ấp này còn tệ hơn tôi tưởng.
- Một tình trạng thảm hại, ông Paven Ivannôvits ạ, Khlôbuiep nói. Và
không phải chỉ có thế đâu. Tôi chẳng giấu gì ông: trong số một trăm nông
phu có tên trong sổ đinh, chỉ năm chục là sống; còn thì đã chết dịch tả và
không chết thì cũng đã chuồn mất không giấy thông hành, thành thử cũng
phải xem như đã chết; nếu đưa ra tòa thì đến phải cúng hết cả gia tài vào
đấy. Cho nên tôi chỉ xin ba mươi lăm nghìn rúp.
Dĩ nhiên là Tsitsikôp muốn mặc cả.
- Lạy Chúa! Cái ấp thế này mà ông đòi những ba mươi lăm nghìn rúp! Hai
mươi lăm nghìn thôi.
