Fêôđulia Ivanôpna mời Tsitsikôp ngồi, cũng bằng một câu buông thõng:
“Mời bác!” - với một cái gật đầu quen thuộc của các nữ diễn viên đóng vai
hoàng hậu. Rồi nàng ngồi xuống ghế dài, cuộn mình trong chiếc khăn san
bằng lông cừu mêrinôx {
Một nòi cừu ở Tây Ban Nha, lông đẹp
} và tất cả ở
nàng, đến tận chân tơ, kẽ tóc, đều bất động.
Tsitsikôp lại đảo mắt nhìn lên các bức tường lại thấy Kanarix với hai cái
đùi phốp pháp, bộ ria mép dài, Bôbêlina và con sáo trong lồng.
Gần năm phút trôi qua trong yên lặng; chỉ nghe tiếng con sáo mổ xuống sàn
cái lồng. Lần thứ ba Tsitsikôp lại nhìn kỹ gian phòng. Mọi thứ trong phòng
đều chắc chắn, nặng nề, phục phịch và giống chủ nhà một cách lạ thường.
Ở một góc là một cái bàn giấy bằng gỗ hồ đào, chân chạm hai góc, chẳng
khác gì một con gấu bằng xương bằng thịt; cái bàn, cái ghế bành, ghế tựa,
tất cả đều nặng và hết sức bất tiện. Tóm lại, mỗi vật đều như kêu lên: “- Tôi
rất giống Xôbakiêvits!”. Hay là “tôi cũng là Xôbakiêvits theo kiểu của tôi
đây”.
- Thứ năm vừa rồi, ở nhà quan chánh án Ivan Grigôgiêvits, chúng tôi có
nhắc đến bác. Chúng tôi chơi ở đấy khá thích; sau cùng thì Tsitsikôp phải
nói như vậy, vì thấy chủ nhà rất ít muốn gợi chuyện.
- Vâng, hôm ấy tôi không đến chánh án được, Xôbakiêvits đáp.
- Con người tốt quá, phải không bác?
- Ai à? Xôbakiêvits nói, mắt nhìn cái lò sưởi.
- Quan chánh án ấy mà.
- Bác thích thì bác nói thế! Dù có là hội viên Thợ nề tự do {
“Thợ nề tự do”
là một hội kín bề ngoài có màu sắc tôn giáo nhưng bên trong có tính chất
chính trị; trong thế kỷ XVIII, ở tây Âu, nói chung, hội phản ánh quyền lợi
của giai cấp tư sản mới ra đời, chống triều đình phong kiến và nhà thờ.
Giữa thế kỷ XVIII hội du nhập vào nước Nga và được giới quý tộc tiến bộ
hưởng ứng. Hoạt động của hội chuyên phổ biến văn hóa, lập trường học,
mở nhà xuất bản, in tác phẩm của các nhà Bách khoa toàn thư để truyền bá
tư tưởng dân chủ
} hắn cũng là thằng ngốc thượng hạng ở trên đời từ xưa
tới nay.
Lời đánh giá võ đoán ấy làm Tsitsikôp hơi chưng hửng; nhưng y lại bình
