đo đạc gọi là nhà trắc địa, cũng như những người viết gọi là thư ký,
được sử dụng cho công trình này, và Má đã cho ghi tên tôi vào số các
thư ký. Chức vụ, không đem lại thật nhiều lợi lộc, song cũng đủ để
sống phong lưu tại xứ sở này. Cái dở là chức nghiệp ấy chỉ có kỳ hạn,
nhưng nó khiến ta ở vào địa vị có thể tìm kiếm và chờ đợi, và chính vì
lo xa mà Má cố giành cho tôi được sự che chở đặc biệt của quan Giám
sát, để có thể chuyển sang một chức nghiệp nào đó vững vàng hơn khi
thời hạn của chức nghiệp này chấm dứt.
Sau khi tới nơi ít ngày tôi nhận nhiệm vụ. Công việc không có gì
khó, và chẳng bao lâu tôi đã quen. Thế là sau bốn năm năm rong ruổi,
điên rồ và khổ sở từ khi ra khỏi Genève, lần đầu tiên tôi bắt đầu kiếm
sống một cách vinh dự.
Những chi tiết dài dòng về tuổi thanh xuân mới chớm của tôi có
vẻ rất ấu trĩ và tôi buồn phiền vì điều đó: tuy sinh ra đã là người lớn ở
một số phương diện, song tôi từng là trẻ con rất lâu, và hiện nay vẫn
còn trẻ con ở nhiều phương diện khác. Tôi đã không hứa hẹn cung cấp
cho công chúng một nhân vật lớn: tôi đã hứa tự miêu tả như tôi vốn
thế; và, để hiểu tôi khi cao tuổi, phải từng hiểu rõ tôi trong thời thanh
xuân, vì nói chung các vật thể gây ấn tượng cho tôi ít hơn là hồi ức về
chúng, và vì mọi ý tưởng của tôi đều bằng hình ảnh, nên những nét
đầu tiên khắc ghi trong óc tôi đã ở lại đó, và những nét in hằn sau này
đã kết hợp với những nét trên nhiều hơn là xóa mờ chúng, có một sự
kế tục nào đó về tình cảm và ý tưởng làm biến đổi những tình cảm và
ý tưởng theo sau, và cần phải biết để đánh giá cho đúng. Tôi cố gắng
triển khai kỹ ở khắp mọi chỗ những nguyên nhân đầu tiên, để làm cho
thấy được mối liên hệ của các kết quả. Tôi muốn theo cách nào đó có
thể làm cho tâm hồn mình thành trong suốt, trước mắt người đọc, và
để làm được điều này tôi gắng phô bày nó dưới mọi điểm nhìn, soi rọi
nó bằng mọi ánh sáng, sao cho không một động thái nào diễn ra tại đó
mà người đọc không nhận thấy, để người đọc có thể tự mình xét đoán
về căn nguyên sản sinh ra các động thái này.
