NHỮNG LỜI BỘC BẠCH - Trang 255

và được trau dồi một cách phong nhã hơn. Hãy thêm vào đó một tấm
lòng giàu yêu thương, nhưng yêu thương hơi quá tất cả mọi người,
một tính cách hay giúp đỡ mà ít chọn lọc, sốt sắng phục vụ bạn bè,
hay đúng hơn là làm bạn với những người mà ông có thể phục vụ, và
biết cách thực hiện rất khôn khéo công việc của chính mình trong khi
thực hiện rất hăng hái công việc của người khác. Gauffecourt là con
một người thợ đồng hồ bình thường, và bản thân từng là thợ đồng hồ.
Nhưng dung mạo của ông và tài cán của ông vời gọi ông đến một lĩnh
vực khác, mà ông mau chóng gia nhập. Ông quen biết ông De la
Closure, khâm sứ Pháp tại Genève, người đem lòng mến ông. Ông ta
giúp ông có tại Paris những mối quen biết khác hữu ích cho ông, và
nhờ đó ông được giao việc cung cấp muối vùng Valais, việc này đem
lại cho ông hai mươi ngàn franc lợi tức. Vận may của ông, khá lớn,
giới hạn ở đó về phía nam giới; nhưng về phía nữ giới, thì chen vai
thích cánh: ông phải chọn, và làm những gì mình muốn. Điều hiếm
thấy hơn và đáng kính hơn ở ông là tuy có những quan hệ ở mọi địa
vị, song ông được tất cả mọi người yêu quý, săn đón, không bao giờ bị
ai đố kỵ cũng như thù ghét, và tôi nghĩ rằng ông mất đi mà không có
một kẻ thù nào trong đời. Con người hạnh phúc! Năm nào ông cũng
đến suối nước nóng tại Aix, nơi tập hợp giới phong lưu của các miền
lân cận. Kết giao với toàn bộ giới quý tộc Savoie, ông từ Aix đến
Chambéry thăm bá tước De Bellegarde và cha của bá tước là hầu tước
D’Entremont, Má làm quen với ông và giúp tôi làm quen với ông tại
đây. Mối quen biết dường như chẳng đi đến đâu này, và nhiều năm trời
gián đoạn, nối lại trong thời cơ mà tôi sẽ kể, và thành một sự gắn bó
đích thực. Thế cũng đủ để cho phép tôi nói về một người bạn mà tôi
rất thân; nhưng dù tôi chẳng có mối quan tâm riêng tư nào đến người
quá cố, thì đó cũng là một con người thật đáng mến và sinh ra với thật
nhiều thiên tư, thành thử, vì vinh dự của loài người, tôi cho rằng hồi
ức về ông luôn đáng lưu giữ. Con người khả ái đến thế tuy vậy cũng
có những khuyết điểm, như những người khác, mà ta có thể thấy sau
đây; nhưng nếu ông không có khuyết điểm, có lẽ ông sẽ bớt dễ mến