cuối cùng của đời ông, khi tôi không còn cần đến ông nữa. Hầu tước
trẻ De Sennecterre, có cha khi đó đang là đại sứ tại Turin, cũng đi qua
Chambéry trong thời gian này. Ông dự tiệc chiều ở nhà bà De
Menthon; hôm ấy tôi cũng ăn tại đó. Sau bữa ăn mọi người bàn đến
âm nhạc; ông rất hiểu biết về nhạc. Khi ấy vở nhạc kịch Jephté
đang
mới mẻ; ông nói về nó, mọi người cho mang vở nhạc kịch đến. Ông
khiến tôi sợ run lên, khi đề nghị cả hai cùng diễn tấu nhạc kịch này,
và, mở cuốn sách ra, trúng vào đoạn nổi tiếng, do hai bè hợp xướng:
Thế gian, địa ngục, ngay cả bầu trời,
Tất cả đều run lên trước Thiên Chúa.
Ông bảo tôi: “Ông muốn thực hiện mấy phần? Về phần mình, tôi
sẽ thực hiện sáu phần này.” Tôi còn chưa quen với sự hăng hái kiểu
Pháp ấy; và mặc dù đôi khi tôi từng ấp úng đọc các nhạc khúc, song
tôi không hiểu làm thế nào mà cùng một người có thể đồng thời diễn
tấu sáu phần, thậm chí hai phần. Trong việc luyện tập nhạc không gì
vất vả cho tôi bằng việc chuyển lẹ như thế từ phần này sang phần
khác, và để mắt cùng một lúc đến toàn bộ một nhạc khúc. Thấy cung
cách tôi xoay xở trong việc này, hẳn ông De Sennecterre có ý cho rằng
tôi không biết nhạc, có lẽ để kiểm chứng sự nghi ngờ này, ông đề nghị
tôi ghi lại một bài hát mà ông muốn cho cô De Menthon. Tôi không
thể không làm. Ông hát lên bài hát; tôi viết nó ra, thậm chí không để
ông phải lặp lại nhiều. Sau đó ông đọc, và thấy quả thật bài hát được
ghi lại rất đúng, ông đã thấy sự lúng túng của tôi, ông vui thích biểu
dương giá trị của thành công nhỏ ấy. Tuy thế đây là một điều rất đơn
giản. Kỳ thực, tôi rất am hiểu nhạc; tôi chỉ thiếu sự linh hoạt của cái
nhìn lướt qua đầu tiên mà tôi không bao giờ có được đối với bất cứ
điều gì, và trong âm nhạc việc này chỉ đạt được nhờ một sự thực hành
thật thành thạo. Dù sao chăng nữa, tôi cũng cảm kích trước mối quan
tâm chính trực của ông cố xóa đi trong tâm trí mọi người và trong tâm
