khiến tôi lấy lại được can đảm và sức lực để thực hiện chuyến đi. Tiền
có từ Genève cung cấp phương tiện cho việc này. Má không can mà cổ
vũ tôi, và thế là tôi lên đường đi Montpellier.
Tôi không phải đi xa đến thế để tìm được người thầy thuốc mình
cần. Do đi ngựa quá mệt, nên tôi đã thuê một cỗ xe tại Grenoble. Đến
Moirans, dăm sáu cỗ xe. Lần lượt tới sau xe tôi. Thế thì đúng là câu
chuyện về những chiếc cáng rồi
. Phần lớn các xe này thuộc đoàn tháp
tùng một cô dâu mới tên là bà Du Colombier. Một phụ nữ khác đi
cùng cô dâu, tên là bà De Larnage, không trẻ và không đẹp bằng bà
Du Colombier, nhưng dễ mến không kém, và từ Romans, nơi bà Du
Colombier dừng lại, bà De Larnage phải đi tiếp cho đến thị trấn Saint-
Andéol, gần cầu Thánh Linh. Với tính tình rụt rè của tôi mà mọi người
đều biết, việc làm quen chẳng diễn ra ngay với những phụ nữ rực rỡ và
đoàn người vây quanh hộ; nhưng rốt cuộc, do đi cùng một đường, nghỉ
cùng các quán trọ, và tôi buộc phải ngồi cùng một bàn ăn, nếu không
sẽ bị coi là một kẻ cô độc bẳn tính, nên việc làm quen ắt phải diễn ra.
Vậy là nó diễn ra, thậm chí còn sớm hơn tôi muốn; vì tất cả sự ồn ào
đó chẳng mấy thích hợp với một người ốm, nhất là một người ốm có
tính tình như tôi. Nhưng lòng hiếu kỳ khiến những phụ nữ ranh mãnh
này len lỏi rất khéo, thành thử để hiểu được một con người, họ khởi
đầu bằng việc làm cho người ấy bối rối đầu óc. Chuyện xảy ra với tôi
như thế. Bà Du Colombier, được đám thanh niên bắng nhắng vây bọc
quá ân cần, chẳng có mấy thời gian trêu ghẹo tôi, vả chăng cũng
không bõ công, bởi chúng tôi sắp chia tay nhau; nhưng bà De Larnage,
ít bị ám hơn, cần dự trữ cho hành trình của mình. Thế là bà De
Larnage tấn công tôi, và vĩnh biệt Jean-Jacques tội nghiệp, hoặc đúng
hơn là vĩnh biệt cơn sốt, trạng thái choáng váng, u bướu; bên bà mọi
thứ ra đi cả, trừ vài sự hồi hộp còn lại nơi tôi và bà chẳng muốn chữa
khỏi. Tình trạng sức khỏe xấu của tôi là đề mục đầu tiên để chúng tôi
làm quen. Mọi người thấy là tôi ốm, mọi người biết là tôi đi
Montpellier và hẳn dáng vẻ cũng như thái độ của tôi không biểu thị
