chẳng được lợi gì cho sức khỏe cũng như cho học vấn của tôi, trừ một
giáo trình giải phẫu học bắt đầu với ông Fitz-Moris, mà tôi phải bỏ vì
xú khí kinh khủng của các tử thi mà người ta mổ xẻ, và tôi không sao
chịu nổi.
Thâm tâm không thấy thoải mái về quyết định của mình, tôi
ngẫm nghĩ về quyết định ấy trong khi vẫn đi về phía cây cầu Thánh
Linh, là đường dẫn tới cả thị trấn Saint-Andéol cả Chambéry. Những
hồi ức về Má, và những bức thư của bà, mặc dù không thường xuyên
bằng thư của bà De Larnage, làm thức dậy trong lòng tôi những niềm
ân hận mà tôi đã bóp nghẹt trong cuộc hành trình thứ nhất. Trên đường
về, những ân hận này trở nến rất mãnh liệt, thành thử, cân bằng với
ham thích lạc thú, chúng khiến tôi chỉ nghe theo duy nhất lý trí. Trước
hết, trong vai trò kẻ phiêu lưu mạo hiểm mà tôi sắp bắt đầu lại, tôi có
thể kém may mắn hơn lần đầu; chỉ cần trong toàn thị trấn Saint-
Andéol, có một người từng ở nước Anh, quen biết người Anh, hoặc
biết ngôn ngữ của họ là lật được mặt nạ của tôi. Gia đình bà De
Larnage có thể không vui vẻ với tôi và đối xử với tôi ít tử tế. Con gái
bà, mà ngoài ý muốn của mình, tôi hay nghĩ đến nhiều hơn mức cần
thiết, cũng khiến tôi lo ngại: tôi lo mình phải lòng cô ta, và nỗi sợ này
đã làm được phần nửa công việc rồi. Vậy ra, để đền đáp những hảo ý
của bà mẹ, tôi sắp tìm cách làm hư hỏng con gái bà, sắp kết mối giao
du khả ố nhất, sắp đưa sự bất hòa, tình trạng ô danh, tai tiếng và cảnh
địa ngục vào ngôi nhà của bà? Ý tưởng ấy khiến tôi ghê sợ; tôi quyết
tâm tự đấu tranh và tự chiến thắng nếu khuynh hướng tai hại kia biểu
lộ. Nhưng tại sao lại mạo hiểm lâm vào cuộc chiến ấy? Thật là một
tình trạng khốn nạn xiết bao khi sống với bà mẹ, mà tôi sẽ chán, và
khát khao cô con gái mà không dám thổ lộ lòng mình với cô ta! Cần gì
phải đi tìm tình trạng ấy, và mạo hiểm với những bất hạnh, những xúc
phạm, những ân hận, vì những lạc thú mà tôi đã sử dụng hết từ trước
sức hấp dẫn lớn nhất? Vì chắc chắn rằng ý thích ngông cuồng của tôi
đã mất đi tính chất hăng hái ban đầu của nó; lòng ham lạc thú vẫn còn,
