năm 1760, bao gồm toàn bộ thời gian tôi lưu trú tại Ermitage và có
mối bất hòa lớn với những người tự xưng là bạn tôi: thời kỳ đáng ghi
nhớ trong đời và là cội nguồn cho mọi bất hạnh khác của tôi. Về
những thư từ nguyên bản gần đây hơn, có thể tôi còn giữ lại được, và
con số cũng rất ít, thì thay vì chép lại tiếp theo tập thư, do quá dày nên
chẳng hy vọng thoát khỏi sự cảnh giác của những kẻ rình mò rất tinh
mắt
, tôi sẽ chép lại ngay trong bản viết này, khi thấy chúng cung cấp
thông tin nào đó hoặc có lợi cho tôi, hoặc kết tội tôi: vì tôi không sợ
độc giả quên rằng tôi bộc bạch mà cho rằng tôi biện bạch; nhưng độc
giả cũng đừng chờ đợi tôi nín lặng sự thật khi sự thật ủng hộ tôi.
Vả chăng, phần Hai này chỉ có chung với phần Một cùng sự thật
ấy, và chỉ có lợi thế hơn phần Một do tầm quan trọng của sự vật. Trừ
điều đó ra, nó chỉ có thể thua kém phần Một về mọi mặt. Tôi viết phần
Một với niềm thích thú, với sự thỏa mãn, thoải mái ở Wootton
lâu đài Trie
; tất cả những hồi ức cần nhớ lại là chừng ấy lạc thú mới
mẻ. Tôi không ngừng trở lại các hồi ức ấy với một thú vui mới, và có
thể xếp đặt sửa sang không ngại ngùng những điều miêu tả cho đến
khi hài lòng. Giờ đây, trí nhớ và đầu óc đã suy nhược khiến tôi gần
như không có khả năng làm một việc gì; tôi chỉ làm việc này do bắt
buộc và lòng thắt lại vì ưu phiền. Việc ấy chỉ bày ra cho tôi nào tai
họa, phản bội, xảo trá, nào những hồi ức gây buồn rầu và làm đau xót.
Tôi những muốn đổi mọi sự trên đời để có thể chôn sâu vào thời thái
cổ những gì cần nói, và, buộc phải nói một cách bất đắc dĩ, tôi lại còn
phải ẩn giấu, phải mưu mẹo, phải cố lừa phỉnh, phải tự hạ làm những
điều ít thích hợp với mình nhất; rầm nhà bên trên tôi có mắt, tường
bao quanh tôi có tai; lo sợ và đãng trí, bị những kẻ rình mò và canh
gác đầy cảnh giác đầy ác ý vây bọc, tôi vội vã viết quàng ra giấy vài
lời đứt đoạn mà tôi chỉ gọi là có đôi chút thời gian để đọc lại, thời gian
để sửa chữa còn ít hơn. Tôi biết rằng, mặc dù người ta không ngừng
chồng chất xung quanh tôi những rào cản vô cùng lớn, người ta vẫn cứ
