phối hợp; còn ở hệ thống của anh thì để biết chắc về chuỗi nốt ấy, nhất
thiết tôi phải đọc tất cả các chữ số của anh số nọ sau số kia: cái nhìn
thoáng lướt chẳng bổ khuyết được gì hết.” Tôi thấy điều phản bác
không thể cãi được, và tôi đồng ý tức khắc: mặc dù nó giản dị và hiển
nhiên, song chỉ một sự thực hành nghệ thuật rất nhiều mới có thể khơi
gợi nên, và chẳng đáng ngạc nhiên là không một viện sĩ Hàn lâm nào
nghĩ ra nó; nhưng đáng ngạc nhiên là tất cả các nhà bác học lớn này,
hiểu biết bao điều, lại rất ít hiểu rằng mỗi người chỉ nên phán xét về
nghề nghiệp của mình mà thôi.
Những cuộc thăm hỏi thường xuyên của tôi đối với các ủy viên
và các viện sĩ khác khiến tôi có thể làm quen với tất cả những ai ưu tú
nhất trong giới văn chương tại Paris, và do vậy sự quen biết này đã
hoàn tất khi tôi thấy mình, về sau này, đột nhiên được có tên trong giới
ấy. Còn hiện giờ, tập trung vào phương thức âm nhạc của mình, tôi
khăng khăng muốn làm một cuộc cách mạng trong môn nghệ thuật
này, và nhờ thế đạt được một danh tiếng, tại Paris, trong các ngành
nghệ thuật, danh tiếng ấy bao giờ cũng kết hợp với sự giàu sang. Tôi
nhốt mình trong phòng và làm việc hai ba tháng với một nhiệt tình
không sao tả xiết, để cải tạo bản luận văn đã đọc tại Viện Hàn lâm
thành một tác phẩm dành cho công chúng. Cái khó là tìm ra một nhà
xuất bản muốn đảm nhận bản thảo, bởi phải chi phí ít nhiều cho những
chữ in mới, mà các nhà xuất bản chẳng vung tiền cho những kẻ mới
khởi đầu, tuy nhiên tôi thấy rằng công trình của mình trả lại cho mình
miếng bánh mình đã ăn trong khi viết nó ra là điều rất công bằng.
Bonnefond kiếm cho tôi Quillau cha, ông này lập với tôi một hợp
đồng lãi chia đôi, không kể giấy phép in một mình tôi trả. Mọi việc
được Quillau nói trên tiến hành thế nào mà kết quả là tôi được tờ giấy
phép, còn chưa bao giờ kiếm ra một đồng nào từ số sách xuất bản lần
này, hình như tiêu thụ cũng ít ỏi, mặc dù tu sĩ Desfontaines hứa sẽ làm
cho sách bán được, và các nhà báo khác cũng nói về tác phẩm khá
nhiều điều tốt đẹp.
