lại của thế giới, đó là âm nhạc của các scuole (trường học). Scuole là
những nhà cứu tế thành lập để cung cấp nền giáo dục cho các thiếu nữ
không tài sản, sau đó được nhà nước Cộng hòa cung cấp hoặc của hồi
môn để lấy chồng, hoặc tiền để nhập tu viện. Trong các tài năng mà
những thiếu nữ này được trau dồi, âm nhạc đứng ở hàng đầu. Tất cả
các ngày Chủ nhật, tại nhà thờ của mỗi scuole trong bốn scuole đó, ở
lễ vãn khóa ta được nghe dàn nhạc lớn và dàn đại hợp xướng biểu diễn
các bản thánh ca tiếng Latin, do các bậc thầy lớn nhất nước Ý soạn và
chỉ huy, duy nhất do những thiếu nữ mà người lớn tuổi hơn cả chưa
đến hai mươi thể hiện, trong các giảng đàn ngăn bằng chấn song sắt.
Tôi không tưởng tượng được điều gì khoái trá bằng, xúc động bằng
thứ nhạc ấy: tính chất phong phú của nghệ thuật, phong vị tuyệt vời
của điệu hát, vẻ đẹp của các giọng ca, sự chính xác của diễn tấu, mọi
điều trong những buổi hòa nhạc tuyệt diệu này đều góp phần tạo nên
một ấn tượng chắc chắn không phù hợp với lễ nghi, nhưng tôi ngờ
rằng chẳng một trái tim nam giới nào tránh nổi. Carrio và tôi không
khi nào bỏ lỡ những lễ vãn khóa ở nhà thờ Mendicanti,
và chẳng
riêng gì chúng tôi. Nhà thờ bao giờ cũng đầy những người ham mê
nghệ thuật: ngay cả các diễn viên của Nhà hát Nhạc kịch cũng đến để
luyện tập khiếu thẩm mỹ thực sự về ca hát qua những mẫu mực ưu tú
này. Điều khiến tôi buồn lòng là những chấn song đáng nguyền rủa
kia, chúng chỉ để âm thanh lọt qua, còn những thiên thần kiều diễm
mà các âm thanh ấy thật xứng đáng thì lại giấu kín đi. Tôi chẳng nói
về điều gì khác. Một hôm tôi nói về chuyện này ở nhà ông Le Blond.
Ông bảo tôi: “Nếu ông hiếu kỳ muốn thấy những cô bé đó đến thế, thì
làm ông hài lòng cũng dễ dàng thôi. Tôi là một trong những người
quản lý nhà cứu tế. Tôi muốn đãi ông bữa nhẹ giữa chiều cùng các cô
ấy.” Tôi chẳng để ông ta yên cho đến khi ông giữ lời hứa với tôi. Bước
vào phòng khách nhốt những mỹ nhân rất được khát khao ấy, tôi thấy
rùng mình vì yêu đương, điều tôi chưa từng cảm nhận bao giờ. Ông Le
Blond lần lượt giới thiệu với tôi những nữ ca sĩ nổi tiếng, mà tất cả
những gì tôi được biết chỉ là cái tên và giọng hát. Lại đây nào,