Anh thật bất hạnh. Tôi mong lương tâm anh cũng được yên ổn như
lương tâm tôi. Điều ấy có thể cần cho sự an bình của đời anh.
Bởi anh muốn rời khỏi Ermitage, và bởi anh phải làm điều đó, tôi
ngạc nhiên sao bạn bè anh lại giữ anh lại. Còn tôi, thì tôi không hề
hỏi ý kiến bạn bè tôi về bổn phận của tôi, và tôi chẳng còn gì để nói
với anh về bổn phận của anh.
Việc đuổi đi hết sức bất ngờ, nhưng được tuyên cáo hết sức rõ
ràng, không để cho tôi trù trừ một lúc nào. Phải đi khỏi đây ngay lập
tức, dù thời tiết thế nào, dù tình trạng tôi thế nào, dù tôi có phải ngủ
trong rừng và trên tuyết, khi đó đang bao phủ mặt đất, và dù bà
D’Houdetot có thể nói gì làm gì đi nữa; vì tôi rất muốn chiều ý bà mọi
điều, nhưng không đến mức ô nhục.
Tôi ở vào tình trạng lúng túng kinh khủng nhất từ xưa tới nay;
nhưng ý tôi đã quyết: tôi thề rằng, dù sự thể ra sao, cũng không ngủ lại
ngày thứ tám ở Ermitage. Tôi tự coi có bổn phận đưa đồ đạc của mình
ra ngoài, quyết để chúng giữa trời, còn hơn là không trả chìa khóa
trong hạn tám ngày; vì tôi đặc biệt muốn mọi việc xong xuôi trước khi
có thể viết cho Genève và nhận thư trả lời. Tôi có một sự can đảm
chưa từng cảm thấy ở mình: mọi sức mạnh của tôi đều hồi phục. Danh
dự và niềm công phẫn trả lại cho tôi những sức mạnh mà bà D’Épinay
đã không tính đến. Vận may phù trợ sự táo bạo của tôi. Ông Mathas,
quan đại tụng tài chính của hoàng thân De Condé, nghe nói về tình
trạng lúng túng của tôi. Ông ngỏ ý cho tôi thuê một ngôi nhà nhỏ ông
có trong khu vườn Mont-Louis của ông, tại Montmorency. Tôi nhận
lời với niềm sốt sắng và lòng biết ơn. Việc được thỏa thuận ngay; tôi
cho mua vội vài đồ đạc, cùng những thứ tôi đã có sẵn, để Thérèse và
tôi ngủ tại đó. Tôi cho chuyên chở đồ của mình rất vất vả và rất tốn
kém: bất chấp băng giá và tuyết, trong hai hôm tôi chuyển nhà xong,
và ngày 15 tháng chạp tôi giao lại chìa khóa Ermitage, sau khi đã trả
tiền công cho người làm vườn, do không thể trả tiền nhà.
