anh ứng trước; tôi trả nợ là chuyện đơn giản, và chúng ta đã thỏa
thuận. Cahouet đã cho tôi biết anh không muốn nhận số tiền đó. Chắc
chắn có sự lầm lẫn ở đây. Tôi ra lệnh cho họ lại mang đến anh số tiền
ấy, và tôi không hiểu tại sao anh lại định trả công người làm vườn của
tôi, bất kể những thỏa thuận giữa chúng ta, thậm chí còn trả quá thời
hạn anh đã ở Ermitage. Vậy thưa anh, tôi hy vọng rằng, bằng cách
nhắc anh nhớ lại tất cả những gì tôi đã có hân hạnh nói với anh, anh
sẽ không khước từ được hoàn lại khoản tiền anh đã vui lòng ứng trước
cho tôi.
Sau tất cả những gì đã xảy ra, không còn tin được bà D’Épinay,
tôi không muốn kết giao lại với bà; tôi không trả lời bức thư này, và
việc trao đổi thư từ của chúng tôi chấm dứt ở đó. Thấy tôi đã quyết
định, bà bèn quyết định, và tham gia mọi dự kế của Grimm cùng phe
nhóm Holbach, bà hợp nhất những nỗ lực của mình với những nỗ lực
của họ để dìm cho tôi chìm hẳn. Trong khi họ hoạt động ở Paris, bà
hoạt động tại Genève. Grimm, về sau đến đó với bà, hoàn thành những
gì bà đã khởi đầu. Tronchin, mà họ dễ dàng lôi kéo, hỗ trợ họ một
cách hữu hiệu, và trở thành kẻ cuồng bạo nhất trong những kẻ truy hại
tôi, mà cũng như Grimm, chưa từng có một lý do gì để than phiền về
tôi. Cả ba đồng lòng ngấm ngầm gieo rắc ở Genève mầm mống mà ta
thấy nảy nở tại đó bốn năm sau.
Họ gặp khó khăn hơn ở Paris, tại đây tôi có tiếng tăm hơn, và tại
đây các con tim, ít sẵn sàng thù ghét, chẳng dễ dàng tiếp nhận ảnh
hưởng của sự thù ghét. Để ra đòn khéo léo hơn, họ bắt đầu bằng việc
kể lể là chính tôi đã bỏ họ (Xem bức thư của Deleyre, Tập B, số 30).
Từ đó, vờ như vẫn là bạn tôi, họ khéo léo gieo rắc những lời buộc tội
thâm hiểm, làm như là những lời phàn nàn về sự bất công của bạn
mình. Điều này khiến cho mọi người, do bớt cảnh giác, dễ nghe họ
hơn và dễ chê trách tôi hơn. Những lời buộc tội ngấm ngầm về sự
phản trắc và sự vô ơn được đưa ra một cách thận trọng hơn, và chính
