văn vẻ, giới văn nhân, giới pháp quan, giới phụ nữ, họ có thể đồng
thanh làm người ta nghe họ khắp nơi nơi. Hẳn mọi người đã thấy lợi
thế mà địa vị này đem lại cho ba con người kết hợp rất chặt chẽ chống
lại một người thứ tư ở vào địa vị của tôi. Quả thực Diderot và
D’Holbach (ít ra tôi có thể tin như vậy) không phải là kẻ trù tính
những âm mưu thật hắc ám; một người không có sự độc ác, người kia
không có sự quỷ quyệt; nhưng chính ở chỗ này mối liên kết lại càng
chặt chẽ. Một mình Grimm lập kế hoạch trong đầu y, và chỉ phô ra cho
hai người kia những gì họ cần thấy để hợp lực tiến hành. Uy thế mà y
đã tạo dựng được đối với họ khiến sự hợp lực này thành dễ dàng, và
tác động của toàn bộ xứng với tài năng cao cường của y.
Chính với tài năng cao cường này, cảm thấy cái lợi có thể khai
thác từ địa vị tương hỗ của chúng tôi, y dự định lật ngược trọn vẹn
thanh danh của tôi, và tạo cho tôi một tiếng tăm hoàn toàn trái lại, mà
y không bị liên lụy, bắt đầu bằng việc dựng nên xung quanh tôi một
lâu đài bóng tối mà tôi không thể nào xuyên thủng, để làm sáng tỏ
những thủ đoạn của y, và lật mặt nạ y.
Công việc này khó khăn, ở chỗ phải biện giải tính bất chính trước
mắt những người cần góp phần vào đó. Phải đánh lừa những người
lương thiện; phải gạt ra xa tôi tất cả mọi người, không để lại cho tôi
một người bạn nào, bé nhỏ hay lớn lao. Thế đấy! Không được để một
lời chân thành nào thấu được đến tôi. Nếu như chỉ một người hào hiệp
đến bảo với tôi rằng: “Anh làm ra vẻ đức độ, ấy vậy mà thiên hạ coi
anh như thế này, và thiên hạ căn cứ vào những điều này mà xét đoán
anh: anh nói sao đây?” thì sự thật chiến thắng và Grimm lâm nguy. Y
biết thế, nhưng y đã thăm dò chính con tim y, và chỉ đánh giá mọi
người như họ đáng giá. Tôi buồn lòng, cho danh dự của loài người, vì
y đã tính toán đúng đến thế.
Đi trong đường hầm, những bước chân của y, để cho chắc chắn,
phải thong thả. Đã mười hai năm trời y theo kế hoạch, mà điều khó
nhất vẫn còn phải thực hiện: đó là lừa dối toàn thể công chúng. Trong
