công chúng hãy còn những con mắt đã dõi theo y sát gần hơn là y
nghĩ. Y sợ điều đó, và còn chưa dám phơi bày âm mưu của y ra giữa
thanh thiên bạch nhật
. Nhưng y đã tìm được phương kế ít khó khăn là
làm cho quyền lực
tham gia, và quyền lực này định đoạt được tôi.
Nhờ chỗ dựa này nâng đỡ, y ít gặp nguy hiểm hơn khi tiến bước.
Thường thường những tay sai của quyền lực ít tự khoe mình chính
trực, lại càng ít khoe mình thẳng thắn, nên y chẳng còn phải sợ là mấy
sự tiết lộ của người tử tế nào đó; vì y đặc biệt cần để tôi bị bao vây
trong bóng tối không sao xuyên thấu, và mưu đồ của y luôn được giấu
kín, do biết rõ rằng dù y trù tính âm mưu khéo léo đến đâu, cũng
không bao giờ chống đỡ nổi ánh nhìn của tôi. Tài nghệ cao của y là ra
vẻ vị nể tôi trong khi phỉ báng tôi, và vẫn còn khoác cho sự phản trắc
của y cái vẻ quảng đại.
Tôi cảm nhận những tác động đầu tiên của hệ thống này qua
những sự buộc tội ngấm ngầm của phe nhóm Holbach, mà tôi không
sao biết được thậm chí không sao phỏng đoán được sự buộc tội ấy bao
gồm những gì. Trong các bức thư của mình Deleyre bảo rằng người ta
quy cho tôi là nham hiểm. Diderot nói cũng điều ấy một cách bí ẩn
hơn, và khi tôi đi vào biện giải với hai người, thì mọi sự rút về những
điểm đã nêu lên trước đây. Tôi cảm thấy một sự lạnh nhạt dần dần
trong các bức thư của bà D’Houdetot. Tôi không thể gán sự lạnh nhạt
này cho Saint-Lambert, anh tiếp tục viết cho tôi vẫn thân tình như cũ,
thậm chí còn đến thăm tôi sau khi trở về. Tôi cũng không thể quy lỗi
về mình, bởi bà D’Houdetot và tôi đã tạm biệt nhau người nọ rất hài
lòng về người kia, và về phía tôi, kể từ thời gian ấy, chẳng có chuyện
gì ngoài việc đi khỏi Ermitage, mà chính bà cũng cảm thấy cần thiết.
Do chẳng biết đổ lỗi cho cái gì về sự lạnh nhạt mà bà không thừa
nhận, nhưng con tim tôi chẳng để bị lừa, tôi lo lắng về mọi sự. Tôi biết
bà cực kỳ nể bà chị dâu và Grimm, vì quan hệ của họ với Saint-
Lambert; tôi sợ hoạt động của những người này. Những phiền muộn
