Nhà nước. Tôi chẳng phản bác gì ân huệ lạ lùng ấy, miễn là nó không
được cầu xin nhân danh tôi. Vì bà không nói với tôi chuyện đó nữa,
nên về sau tôi phán đoán rằng bà chỉ đề xuất ý tưởng này để thăm dò
tôi, và người ta không muốn một kế sách kết thúc mọi sự.
Ít ngày sau, ông Thống chế nhận được của cha xứ làng Deuil, bạn
của Grimm và của bà D’Épinay, một bức thư thông báo điều ông ta
bảo được biết từ nguồn chắc chắn là Pháp viện sẽ khởi tố tôi một cách
nghiêm khắc nhất, và ngày này ngày nọ, mà ông ta chỉ rõ, tôi sẽ có
lệnh tạm giữ. Tôi nhận định thông báo trên do nhóm Holbach bày đặt;
tôi biết Pháp viện rất chú ý đến thể thức, và trong trường hợp này mà
khởi đầu bằng một lệnh tạm giữ, trước khi biết về mặt pháp luật liệu
tôi có thừa nhận cuốn sách hay không, và liệu tôi có thực sự là tác giả
của nó hay không, thì đó là vỉ phạm mọi thể thức. Tôi bảo bà De
Boufflers: “Chỉ những trọng tội làm tổn hại đến an ninh chung, người
ta mới dựa vào chứng tích đơn thuần mà hạ lệnh tạm giữ các bị cáo, vì
sợ họ thoát khỏi hình phạt, còn khi muốn trừng phạt một tội như tội
của tôi, nó đáng được vinh danh và ban thưởng, thì người ta khởi tố
cuốn sách, và hết sức tránh công kích tác giả.” Về điều này bà có một
sự phân biệt tinh vi mà tôi đã quên mất, để chứng minh cho tôi rằng
chính vì ưu đãi mà người ta hạ lệnh tạm giữ tôi, thay vì triệu tôi ra tòa
để cung khai. Hôm sau tôi nhận được một bức thư của Guy, nói rõ
rằng, do cùng ngày hôm ấy anh ta ở chỗ quan Tổng biện lý, nên đã
nhìn thấy trên bàn giấy của ông bản nháp một cáo trạng lên án Émile
và tác giả cuốn sách. Xin hãy lưu ý rằng tay Guy này là người cộng
tác với Duchesne, anh ta đã in tác phẩm, và, rất yên tâm về phần của
chính mình, vì lòng nhân ái mà thông báo điều trên đây cho tác giả.
Mọi người có thể xét xem tôi thấy tất cả những chuyện đó đáng tin
đến thế nào chứ! Đơn giản đến thế ư, tự nhiên đến thế ư, chuyện một
nhà xuất bản tiếp kiến quan Tổng biện lý bình thản đọc những bản
thảo và những tờ nháp tản mác trên bàn giấy của vị pháp quan này! Bà
De Boufflers và một số người khác xác nhận với tôi cũng điều ấy.
