Anh vừa ra đi, thì cô hầu của quán ăn nơi anh vẫn dùng bữa tại
Môtiers, tuyên bố có thai với anh. Đó là một ả bẩn thỉu rất xấu, còn
Sauttern, mà ai nấy trong toàn vùng đều quý mến và tôn trọng vì cách
cư xử và phẩm hạnh đứng đắn, thường hết sức tự phụ về sự sạch sẽ,
thành thử hành vi vô liêm sỉ của cô ả khiến tất cả mọi người thấy
chướng. Những phụ nữ dễ mến nhất trong vùng, từng nhõng nhẽo với
anh một cách vô ích, rất giận dữ; tôi thì công phẫn quá chừng. Tôi cố
gắng hết sức để khiến cô ả trơ tráo bị bắt giữ, tôi nhận chi trả mọi phí
tổn và bảo lãnh cho Sauttersheim. Tôi viết thư cho anh, với niềm tin
chắc chắn rằng việc mang thai này chẳng những không phải do anh,
mà còn giả vờ, và tất cả chỉ là một trò do các kẻ thù của anh và của tôi
bày đặt: tôi muốn anh quay về đây để làm bẽ mặt ả vô lại và những kẻ
xúi giục ả. Tôi kinh ngạc vì sự nhu nhược của thư trả lời. Anh viết cho
mục sư cai quản giáo khu có cô ả bẩn thỉu, và làm cho vụ việc êm đi;
thấy như vậy, tôi bèn ngừng can thiệp, rất ngạc nhiên sao một con
người dâm đãng đến như thế lại có thể tự chủ đủ để đánh lừa tôi vì sự
giữ gìn thận trọng trong cảnh thân tình mật thiết nhất.
Từ Strasbourg, Sauttersheim đến Paris tìm hạnh vận, và chỉ tìm
thấy sự khốn cùng, Anh viết thư cho tôi và thú tội. Tâm can tôi xúc
động khi nhớ lại tình bạn xưa giữa chúng tôi; tôi gửi cho anh ít tiền.
Năm sau, khi qua Paris, tôi gặp lại anh gần như vẫn ở tình trạng ấy,
nhưng là bạn thân của Laliaud, mà tôi không sao biết được từ đâu anh
có mối quen biết này, sự quen biết ấy cũ hay mới. Hai năm sau,
Sauttersheim trở lại Strasbourg, anh viết thư cho tôi từ nơi ấy và anh
chết tại nơi ấy. Đó là câu chuyện tóm tắt về quan hệ giữa chúng tôi, và
những gì tôi biết về các cuộc phiêu lưu của anh; nhưng trong khi
thương cho số phận của chàng thanh niên bất hạnh, tôi sẽ không bao
giờ ngừng tin rằng anh xuất thân danh giá, và toàn bộ tình trạng lộn
xộn trong cách cư xử là do tác động của những tình huống mà anh lâm
phải.
