Hai ông gặp bà De Warens, và đành chỉ cùng bà khóc thương cho
số phận tôi, thay vì đi theo và đuổi kịp tôi, như lẽ ra họ có thể làm
được một cách dễ dàng, vì họ đi ngựa còn tôi đi bộ. Chuyện như vậy
cũng xảy ra với cậu Bernard tôi. Cậu đã đến Confignon, và tại đó, biết
rằng tôi đang ở Annecy, cậu bèn quay về Genève. Hình như những
người thân đồng mưu với sao chiếu mệnh của tôi để giao phó tôi cho
số phận đang đợi tôi. Anh tôi đã bị thất lạc vì một sự lơ là tương tự, và
thất lạc hẳn, đến nỗi mọi người không bao giờ biết anh đã ra sao.
Cha tôi không chỉ là một người trọng danh dự, đó là một người
có lòng chính trực vững vàng, và ông có một trong những tâm tính
mạnh mẽ làm nên đức lớn; hơn nữa, ông là người cha tốt, nhất là với
tôi. Ông yêu thương tôi rất tha thiết; nhưng ông cũng yêu các thú vui
của ông, và những ham thích khác đã làm nhạt phai đôi chút tình phụ
tử từ khi tôi sống xa ông. Ông đã tái hôn tại Nyon, và mặc dù vợ ông
không còn ở tuổi sinh em cho tôi, nhưng bà có họ hàng: điều này tạo
thành một gia tộc khác, những đối tượng khác, một gia đình khác,
không còn gợi nhớ thật thường xuyên hồi ức về tôi nữa. Cha tôi đang
già đi, và chẳng có tài sản gì để tuổi già trông cậy. Anh tôi và tôi có
chút ít tài sản của mẹ, mà lợi tức phải thuộc về cha tôi trong thời gian
chúng tôi ở xa. Ý tưởng này không trực tiếp bày ra với ông, và không
cản trở ông thực hiện bổn phận mình; nhưng nó tác động âm thầm mà
bản thân ông không nhận thấy, và đôi khi trì hoãn niềm sốt sắng mà
nếu không có nó có lẽ ông đã đẩy xa hơn. Tôi cho rằng đó là lý do
khiến ông, thoạt tiên đến Annecy theo dấu vết tôi, đã không theo đến
tận Chambéry, nơi mà thâm tâm ông biết chắc sẽ đuổi kịp tôi. Đó còn
là lý do khiến cho từ khi bỏ trốn, tôi nhiều lần đến thăm ông, và bao
giờ cũng được ông vồn vã âu yếm với tình cha, nhưng không cố gắng
nhiều để giữ tôi lại.
Cách xử sự này của một người cha mà tôi biết rất rõ tình thương
yêu và sự đức độ đã khiến tôi có những suy nghĩ về bản thân mình,
những suy nghĩ đã góp phần không nhỏ duy trì cho tôi con tim lành
