phúng và triết lý của ông Vontaire
” và ta đã thưởng thức hồi lâu một
cách khoái trá cái kiểu cách cầu kỳ đáng yêu của bản dịch viết rằng: “Thưa
các quý vị! Vào đệ thập lục thế kỷ, Erasmus
ngu xuẩn (đến đây có ngắt giọng một cách cầu kỳ bằng chấm phẩy); còn
các quý vị lại lệnh cho tôi tán dương trí tuệ hầu các quý vị...”. Sau đó, từ
đời nữ hoàng Ekaterina
ta chuyển sang thời kỳ lãng mạn, sang các tập
hợp tuyển thơ văn, sang những cuốn tiểu thuyết tình cảm bay bướm trường
thiên... Con chim cu từ trong đồng hồ nhảy ra và cúc cu trên đầu ta với
giọng vừa buồn vừa giễu cợt trong căn nhà vắng vẻ. Và rồi một nỗi sầu
muộn ngọt ngào và kỳ dị bắt đầu thoáng hiện trong lòng ta...
Đây là cuốn Những điều bí ẩn của Alekxis, còn đây là cuốn Victor, hay
đứa con ở trong rừng: "Chuông nửa đêm đã điểm! Bầu tĩnh mịch thiêng
liêng đã thay thế cho cảnh náo nhiệt ban ngày và cho những bài ca vui vẻ
của dân làng. Thần Mộng đã giương đôi cánh tăm tối ra để bao phủ bán cầu
của chúng ta, và từ đôi cánh ấy Thần gieo rắc cảnh tối tăm và gieo rắc mơ
tưởng... Mơ tưởng... Chúng thường chỉ tiếp tục đem lại biết bao điều đau
khổ bất hạnh mà thôi!...”. Và rồi trước mắt ta thấp thoáng ẩn hiện những từ
cổ xưa yêu quý: những vách đá và những rừng sồi, mặt trăng tê tái và nỗi cô
đơn, những bóng ma và những con ma, những đóa “erota”, những bông
hồng và bông bách hợp, “những trò tinh quái và hiếu động của bọn nhóc
nghịch ngợm”, bàn tay trắng muốt như hoa huệ, những Liudmila và Alina...
Còn đây là những tạp chí mang tên Giukovski
chàng sinh viên Puskin
. Và ta buồn rầu nhớ tới bà nội ta, nhớ tới những
điệu polonaise mà người dạo trên chiếc đàn dương cầm cổ kính, nhớ tới lúc
người ngồi thẫn thờ đọc những câu thơ trong Evgheni Oneghin
sống mơ màng xa xưa lại hiển hiện trước mắt ta... Hồi nào đó đã từng có
những cô gái và những người đàn bà xinh đẹp sống trong những điền trang
quý tộc này! Những bức chân dung của họ đang nhìn vào tôi từ trên tường,
những mái đầu nhỏ nhắn, đẹp một cách quý phái, được chải búi theo kiểu
cổ xưa, đang cụp những làn mi dài một cách thùy mị và yểu điệu xuống
những cặp mắt buồn và dịu dàng...
