cũng được đóng bộ một cách tượng trưng trong một sắc phục tang chế giả
và một chiếc mũ hình tam giác cũng kiểu giả như thế, nhưng trong bụng thì
hẳn là lão ta luôn cười thầm về những câu long trọng như: Requiem
aeternam dona eis, Domine, et lux perpetua luceat eis
. - Thế nhưng ở
đây thì khác hẳn. Làn gió từ cánh đồng hiu hiu thổi về dọc theo phố Tu
Viện, và người ta lót khăn mặt để khiêng một chiếc quan tài mở ván thiên đi
ngược lại chiều gió, trong đó bồng bềnh khuôn mặt trắng màu cơm, một
vành hoa nhỏ sặc sỡ ở trên trán che lấp đôi mi mắt sưng phồng đã nhắm
nghiền. Nàng cũng đã được người ta khiêng đi như vậy.
Ở lối ra khỏi thị trấn, mé trái đường cái là một tu viện thời Nga hoàng
Alekxei Mikhailovits, là một chiếc cổng thành luôn đóng kín cùng với
những bức tường thành, và đằng sau những bức tường thành thấy bóng lộn
những mái vòm dát vàng của ngôi nhà thờ lớn. Xa hơn nữa, tận giữa cánh
đồng lại là một dãy tường khác, không cao lắm nhưng họp thành một ô
vuông rất rộng, bên trong có cả một cánh rừng nhỏ bị những con đường
thẳng băng và dài dằng dặc chia cắt, hai bên đường rải rác đủ loại thánh giá
và mộ chí khác nhau dưới các bụi cây leo, các rặng đoạn và bạch dương lâu
đời. Ở đây cổng lại mở toang, do đó tôi thấy ngay con đường chính, phẳng
phiu, bất tận. Tôi rụt rè cất mũ ra mà bước vào. Sao khuya khoắt mà câm
lặng đến thế! Mặt trăng đã xuống thấp sau những lùm cây, nhưng bốn phía
chung quanh trong tầm mắt đâu đấy đều vẫn rõ mồn một. Giữa bóng tối
trong vắt, toàn bộ khoảng rừng của những người đã chết, của những cây
thánh giá và mộ chí, đều vẫn hiện lên rõ rệt với đầy đủ những họa tiết đa
dạng. Gió đã lặng trước lúc bình minh, - những đốm loang lổ sáng và sẫm
luôn biểu hiện dưới những rặng cây nay đều đã ngủ im. Nhưng ở phía xa xa
trong khu rừng, từ đằng sau ngôi nhà thờ nghĩa trang bỗng có cái gì thấp
thoáng, rồi nó biến thành một cuộn đen ngòm như điên như cuồng vun vút
chạy ập lại phía tôi. Tôi thất kinh dạt sang một bên, toàn bộ đầu óc tôi phút
chốc lạnh ngắt đi và co quắp lại, trái tim tôi giật thót lên rồi chết lặng... Cái
gì thế nhỉ? Nó chạy vụt qua và biến mất hút. Nhưng trong ngực tôi con tim
vẫn chưa đập lại được. Và thế là tôi đành phải tiếp tục tiến lên với con tim
