NHỮNG NGÃ TƯ VÀ NHỮNG CỘT ĐÈN - Trang 53

Tháng tám 1965. Tôi ngồi một ngày không rõ thứ năm hay chủ nhật. Bên
này cửa sổ tôi tím: có nhật kí và bản sao nhật kí, có lọ mực tím, và bản thảo
lem nhem mực tím. Một ngày tháng tám nào đó, tôi tìm được trong thư
viện, một câu định nghĩa bất hủ: “Hôm qua đã là ngày đến trước, ngày mai
sẽ là ngày đến sau, bởi vì tôi đang ngồi ở hôm nay”. Định nghĩa này cho tôi
3 ngày bình đẳng, và ngày hôm nay không còn là một dấu chấm lẻ loi, trên
đường tuyến tính, của thời gian. Một ngày tháng tám, tôi đến nhà Dưỡng,
để nghe chị Trinh kể chuyện. Chị Trinh bây giờ bán hàng giải khát, ở mậu
dịch phố Huế. Tóc chị bây giờ uốn cong quả dưa. Không cười, mà hai má
vẫn lũm đồng tiền. Anh Dưỡng chiều hôm ấy, vận toàn màu xanh phòng
không, đội mũ tài xế xanh. Theo môd quần dũng cao, trên phồng, dưới bó
lại, cứ như anh đang ở một nước Cuba xa xôi. Anh Dưỡng vần gọi chị Trinh
là Cốm, như 11 năm trước. Tôi xuống sân xem vườn. Tôi nhận ra tất cả,
trong nhật kí: ngôi nhà nhỏ, kho chứa đồ, cái sân gạch, nhà bếp và cái
buồng tắm danh tiếng. Vật mà đã bao nhiều thời gian trôi. Từ 10 năm nay
Dưỡng được cử đi biệt phái dài hạn, ở một nơi nguy hiểm của chiến tranh,
trên đường khu Tư. Anh thuộc biên chế của xưởng ôtô Hòa Bình, xưởng
nằm tại nội thành Hà Nội. Cứ 3 tháng, anh về Hà Nội một lần, để thăm vợ,
thăm thành phố, trong kì hạn 7 ngày dài. Mỗi lần ra đi, mỗi lần li biệt. Một
năm, anh có mặt ở Hà Nội 28 ngày. Anh đã năm lần được giấy khen, được
toàn bộ hội trường vỗ tay, hoan hô như một biểu tượng không đơn lẻ, trong
một rừng biểu tượng. Anh vừa trở về, từ một chuyến nguy hiểm, qua 49 lần
đò phà, 49 cửa tử, qua cầu Bùng, và cầu Ngoạt. Khắp nơi mênh mông nước,
giấu đi hàng trăm hố bom tấn. Phản lực Mĩ lúc nào cũng lờn vờn, trên trời.
Lúc nào, cũng hàng trăm quả pháo sáng đuổi theo. Rồi một đêm mưa to,
đường trơn nhầy nhụa, xe của anh rơi vào một hố bom. Bánh xe quay tít.
Xe trên kéo, cũng không lên. Dòng xe cứ ùn ùn kéo tới, làm tắc đường.
Dưỡng lo lắm. Dưỡng lo cả đoàn xe bị máy bay Mĩ phát hiện: anh đã mang
quá khứ ngụy quân, thế nào cũng bị nghi thêm tội phá hoại, tội dối trá, tội
gián điệp, và nhiều thứ tội khác. Dưỡng cùng một lái xe nữa, cả hai lội
loanh quanh, trong bùn nước, tìm cách đưa xe ra. Thế rồi anh bạn xe của
Dưỡng nói: “Tháo mẹ máy ra, cho nhẹ xe”. Dưỡng ngừng kể, để giục tôi